Wywłaszczenie nieruchomości: zwrot i sprzedaż a podatek

Przeczytaj także: Grunt z 2004 r.: sprzedaż nieruchomości a podatek

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Rodzice wnioskodawczyni zostali w 1963 r. wywłaszczenie z części ich nieruchomości w związku z budową osiedla mieszkaniowego w tym miejscu. Po ich śmierci (ojca -1986, matki – 1995) wnioskodawczyni wraz z siostrą jako spadkobierczynie wystąpiły o zwrot części wywłaszczanej nieruchomości, która nie została zagospodarowana. Odzyskano ją za odpłatnością na mocy decyzji Starosty Powiatowego z dnia 28 października 2009 r. Następnie w roku 2011 siostry dokonały sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy sprzedaż ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a jeżeli tak to w jaki sposób? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony do przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Jak stanowi art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. fotodesign-jegg.de - Fotolia.com

Sprzedaż nieruchomości

Wywłaszczenie nieruchomości: zwrot i sprzedaż a podatek

Z treści wniosku wynika, że część nieruchomości została zwrócona Wnioskodawczyni – na mocy decyzji o wywłaszczeniu Starosty Powiatu. Jak wynika z powyższego, zwrotu - a tym samym zmiany stanu prawnorzeczowego - dokonano w trybie postępowania administracyjnego, którego celem było przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości - w tym przypadku następcy prawnemu poprzednich właścicieli. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia. W związku z powyższym, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, określony decyzją zwrot nieruchomości nie jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest m. in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy, formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że od daty nabycia przez Wnioskodawczynię odpłatnie zbytej w 2011 r. nieruchomości upłynęło ponad 5 lat.

Reasumując, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, w tym uprzednio wywłaszczonej części, ponieważ sprzedaż nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie tej nieruchomości. W związku z tym, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie odpowiedzi na pytanie Nr 2 zawarte we wniosku jest prawidłowe. Na skutek tego, postępowanie w sprawie odpowiedzi na pytania Nr 3 i Nr 4, stało bezprzedmiotowe. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów