Stawka VAT 0% na usługi transportowe towaru?

Przeczytaj także: Transport międzynarodowy poza Polską: stawka VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Polska firma transportowa wykonała usługę transportową towarów z Niemiec na Ukrainę na rzecz polskiego kontrahenta. Czy może do tej transakcji zastosować stawkę podatku VAT w wysokości 0%? Jak prawidłowo określić miejsce opodatkowania tych usług? Czy ma znaczenie fakt, że ich odbiorcą jest podmiot krajowy a transport rozpoczyna się w Niemczech?

Pierwszym krokiem, jaki należy wykonać w celu prawidłowego rozliczenia podatku VAT, jest określenie miejsca świadczenia przedmiotowej usługi transportowej. Miejsce to różni się w zależności od tego, czy jej odbiorcą jest podmiot będący podatnikiem czy też podmiot niebędący podatnikiem.

W naszym przypadku zapewne kontrahentem jest przedsiębiorca – podatnik. W takim przypadku znajdzie tutaj ogólna zasada ustalania miejsca świadczenia usług określona w art. 28b ustawy o VAT, zgodnie z którą to miejsce świadczenia wyznacza siedziba usługobiorcy lub jego stałe miejsce prowadzenie działalności, gdy dana usługa jest dla tego miejsca wykonywana. Nie jest tutaj istotne to, czy usługa taka faktycznie rozpoczyna się w Polsce czy też Niemczech.

Zgodnie zatem z powyższym, ponieważ usługa transportu towarów z Niemiec na Ukrainę jest świadczona na rzecz polskiego podatnika, podlega ona opodatkowaniu na terytorium Polski. W Polsce zaś transport towarów co do zasady podlega opodatkowaniu podstawową stawką podatku VAT.

Inaczej jednak jest w przypadku transportu międzynarodowego. Zgodnie bowiem z art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT dla niego ustawodawca przewidział stawkę preferencyjną w wysokości 0%. To, kiedy mamy do czynienia z transportem międzynarodowym, zostało z kolei sprecyzowane w art. 83 ust. 3 ustawy o VAT. Zgodnie z pkt 1 lit. d) przytoczonego przepisu transportem międzynarodowym jest między innymi przewóz towarów z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (w naszym przypadku są to Niemcy) do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej (w naszym przypadku jest to Ukraina).

Tym samym wykonana przez naszego przewoźnika usługa transportowa mieści się w definicji transportu międzynarodowego i co do zasady ma do niego zastosowanie stawka podatku VAT w wysokości 0%.

Samo wykonanie usługi to jednak za mało, aby stawkę tę zastosować. Konieczne jest tutaj posiadanie także określonych dokumentów potwierdzających wykonanie transportu międzynarodowego. Zostały one określone w art. 83 ust. 5 ustawy o VAT. I tak w przypadku transportu towarów przez przewoźnika lub spedytora, gdy ma miejsce wywóz towarów poza terytorium unijne, dokumentami takimi są: list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora).

Warto przy tym pamiętać, iż obowiązek podatkowy z tytułu powyższej usługi transportowej powstaje tutaj zgodnie art. 19 ust. 13 ptk 2 lit. a) ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia jej wykonania.