Podatek dochodowy 2013: korekta niezapłaconych faktur

Przeczytaj także: Podatek PIT, VAT, CIT: nowa ulga na złe długi od 2013 r.?

Chodzi tutaj oczywiście o nowy art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nim w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów.

Jeżeli termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z dokumentów określonych wyżej dokonuje się z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie. Ponadto jeżeli w miesiącu, w którym podatnik winien dokonać opisywanego wyżej zmniejszenia, nie ponosi on kosztów uzyskania przychodów lub poniesione koszty są niższe od kwoty zmniejszenia, wówczas ma obowiązek zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.

Stosownego zmniejszenia (bądź zwiększenia przychodu) należy dokonać w miesiącu, w którym upływają określone wyżej terminy.

Ustawodawca zezwala na ponowne zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów powyższych wydatków w rozliczeniu za okres, w którym zobowiązanie zostało uregulowane. Tak w skrócie brzmią nowe regulacje w odniesieniu do kosztów bieżących. A jak to wygląda w praktyce?

Przepisy nie podają, jakie dokumenty winny potwierdzać dokonanie zapłaty. Należy w związku z tym przyjąć, że mogą być to dowolne dowody, poczynając od stosownej adnotacji na fakturze (rachunku), poprzez dowody zewnętrzne w postaci oświadczenia sprzedawcy, że pieniądze otrzymał, wystawione przez niego KP (Kasa przyjmie) na przelewie bankowym kończąc (można gromadzić poszczególne polecenia przelewów bądź zbiorczy wyciąg bankowy). W przypadku jednej wpłaty dotyczącej kilku faktur, warto zawrzeć na danym dokumencie informacje, jakich faktur (rachunków) zapłata dotyczy tudzież zrobić do niego oddzielne zestawienie. Niestety wszystkie powyższe czynności wiążą się z koniecznością poświęcenia na nie dodatkowego czasu.

Powyższe zdaje się nie budzić większych wątpliwości.

Niestety w zakresie samej korekty kosztów (tudzież przychodów) wątpliwości jest sporo. Przede wszystkim należy podkreślić, że ustawodawca nie dostosował przepisów wykonawczych (tj. rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów) do nowych regulacji. Nie mówią one nic o tym, na podstawie jakiego dokumentu dokonać zmniejszenia kosztów (tudzież zwiększenia przychodów), a także późniejszej korekty po uregulowaniu zobowiązania.

Przepisy nie podają także, jak postępować w przypadku, gdy dochód w podatku dochodowym jest ustalany z uwzględnieniem różnic remanentowych. Wartość towarów, które znajdą się w remanencie, w istocie jest wyłączona (poprzez różnice remanentowe) z kosztów uzyskania przychodów. Jest to jednak zwiększenie (albo zmniejszenie) dochodów, a nie zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (mimo że taki skutek to działanie wywołuje). Czy w takiej sytuacji należy dokonać zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku wystąpienia przesłanek związanych z brakiem zapłaty, jeśli dany koszt został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, a następnie z niego „usunięty” poprzez ujęcie wartości danego towaru w remanencie?

W przytoczonym przepisie ustawodawca zdaje się zapomniał o tym, że część przedsiębiorców rozlicza się z podatku dochodowego za okresy kwartalne a nie miesięczne. Nie zauważa o także, że w ciągu roku koszty są naliczane narastająco od początku roku, a nie odrębnie dla potrzeb każdego miesiąca.

Warto także zwrócić uwagę, że ustawodawca w przypadku niezapłaconych wydatków nakazuje korygować koszty bądź przychody, gdy te pierwsze w miesiącu korekty nie wystąpiły. Po dokonaniu zapłaty odnosi się natomiast już jedynie do kosztów.

Nie mówi on także nic o tym, na podstawie jakich dowodów dokonywać ewentualnych zapisów związanych z nowymi regulacjami.

To tylko niektóre z wątpliwości, które powstają przy analizie nowych regulacji.

Warto podkreślić, iż obecnie trwają prace w zakresie nowelizacji rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, dotyczące właśnie dostosowania jego brzmienia do nowych przepisów. Niemniej rozporządzenie to winno zostać znowelizowane razem z wejściem w życie art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli z początkiem 2013 r. Ponadto proponowane rozwiązania w projekcie nasuwają nowe wątpliwości.