Ulga mieszkaniowa w PIT - umowa przedwstępna się nie liczy

Przeczytaj także: Ulga mieszkaniowa na zakup mieszkania przed sprzedażą starego?

Katalog takich celów mieszkaniowych jest stosunkowo szeroki. Można bowiem przeznaczyć te pieniądze na budowę własnego domu, jego remont, rozbudowę, nadbudowę czy adaptację części niemieszkalnej na mieszkalną (podobnie jest przy mieszkaniach). Pieniądze można też wydać na zakup nowego lokum (domu bądź mieszkania) czy gruntu pod jego budowę. Wreszcie spłata kredytu mieszkaniowego zaciągniętego przed sprzedażą na powyższe cele, z pieniędzy uzyskanych z tej sprzedaży również zwalnia nas z zapłaty podatku.

Poniżej omówimy zasady korzystania ze zwolnienia z uwagi na zakup „nowej” nieruchomości.
Warunek 1: termin wydatkowania środków
Ustawodawca wskazał odgórnie czas, w którym pieniądze muszą zostać wydane, aby korzystały z ulgi mieszkaniowej. Otóż podatnik ma na to 2 lata, licząc od końca roku, w którym miało miejsce zbycie nieruchomości, w stosunku do której zamierzamy skorzystać ze zwolnienia.

W efekcie podatnik, który sprzeda mieszkanie w styczniu danego roku, ma niemalże trzy lata na wydatkowanie uzyskanych środków na własne cele mieszkaniowe. Ten, kto nieruchomość sprzeda w grudniu, ma już tylko dwa lata:

Przykład
Podatnik sprzedał swoje mieszkanie w styczniu 2015 r. Aby skorzystać z ulgi mieszkaniowej, pieniądze uzyskane z tego tytułu będzie musiał wydać na własne cele mieszkaniowe do końca grudnia 2017 r.

Gdyby podatnik sprzedał swoje mieszkanie w grudniu 2015 r., aby skorzystać z ulgi mieszkaniowej, pieniądze uzyskane z tego tytułu w dalszym ciągu będzie musiał wydać na własne cele mieszkaniowe do końca grudnia 2017 r.
Jest to termin ostateczny. Jeżeli nastąpi opóźnienie, nawet niewielkie, prawo do ulgi bezpowrotnie przepada.

Warunek 2: Ważny cel wydatkowania środków
Wśród celów mieszkaniowych ustawodawca wskazuje zakup innej nieruchomości, która ma zaspokoić potrzeby mieszkaniowe podatnika. Ustawa przy tym zakupy takie wymienia enumeratywnie. Chodzi tutaj jedynie o wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie wskazanych wyżej dwóch lat (licząc od końca roku w którym miała miejsce sprzedaż) grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego.

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

W przypadku zakupu nowych nieruchomości jednakże niekiedy często trudno przewidzieć, kiedy faktycznie dojdzie do sporządzenia ostatecznego aktu notarialnego przenoszącego własność. Na rynku wtórnym część sprzedawców również próbuje odwlec sporządzenie aktu notarialnego na nowy rok po to, aby to oni nie musieli się rozliczać z fiskusem ze sprzedaży domu czy mieszkania. Zarówno deweloperzy jak i właściciele prywatni po sporządzeniu umowy przedwstępnej godzą się przy tym, aby nowy-przyszły właściciel wprowadził się do nowego mieszkania czy domu, bądź rozpoczął w nim prace remontowe/wykończeniowe przed spisaniem umowy sprzedaży.

W związku z tym pojawia się pytanie, czy sporządzenie we wspomnianym okresie jedynie umowy przedwstępnej w formie aktu notarialnego, czemu z reguły towarzyszy też wpłacenie zadatku czy zaliczki, często w wysokości całej ceny sprzedaży, uprawnia do skorzystania z ulgi mieszkaniowej, w sytuacji, gdy umowa przyrzeczona zostanie podpisana już po upływie tego okresu?