Ulga na złe długi nie tylko w VAT ale także PIT i CIT

Przeczytaj także: Nowe zasady rozliczania strat podatkowych, ulgi na złe długi

Wierzyciele zyskają nową ulgę, a dłużnicy bat. Rozwiązanie od lat stosowane w podatku VAT ma trafić także do podatku dochodowego.

Z brakiem zapłat postanowiono walczyć kilka lat wstecz wprowadzając obowiązkowe korekty dla dłużników, którzy nie płacili na czas. Regulacje te okazały się jednak w praktyce bardzo trudne do stosowania i ostatecznie z nich zrezygnowano.

Obecnie droga wierzyciela do uwzględnienia w kosztach nieuregulowanych wierzytelności jest długa, mozolna i często bardzo kosztowna. Nadto przepisy regulujące dostępne rozwiązanie nie do końca są jasne i wywołują kontrowersje.

Skutek powyższego stanu rzeczy jest taki, że wiele przedsiębiorców nie uwzględnia w rachunku podatkowym niezapłaconych im wierzytelności (po stronie kosztowej), które wcześniej zostały opodatkowane.

I tak podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym będzie mogła podlegać zmniejszeniu o wartość wierzytelności (wynikającej z transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych), jeżeli wierzytelność ta nie została uregulowana lub zbyta w terminie 120 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze (rachunku) lub umowie.
Wierzyciele zyskają tutaj zatem nowe uprawnienie, z którego będą mogli, ale nie będą zobowiązani skorzystać.

Na dłużników natomiast zostanie nałożony nowy obowiązek polegający na zwiększeniu podstawy opodatkowania o wartość zobowiązania wynikającego z transakcji handlowej, które to we wskazanym wyżej okresie nie zostanie uregulowane.

Rozliczenie przy stracie podatkowej

Poniesienie straty podatkowej nie będzie przeszkodą w rozliczeniu nowej „ulgi na złe długi” zarówno po stronie wierzyciela jak i dłużnika. Ten pierwszy (na zasadach i terminach wskazanych wyżej) po prostu dokona zwiększenia wartości stratny, zaś dłużnik jej zmniejszenia.

Gdy niski dochód

Jeżeli natomiast podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym będzie wyższa od zera, ale nie wystarczająco wysoka, aby odliczyć całość nieuregulowanej wierzytelności - termin jej rozliczenia będzie rozłożony w czasie. Część nieodliczona nieuregulowanej wierzytelności będzie pomniejszać podstawę obliczenia podatku w kolejnych okres rozliczeniowych - nie dłużej jednak niż przez okres 36 miesięcy następujących po miesiącu, w którym powstało prawo do jej odliczenia.

Uregulowanie zapłaty

Jak natomiast trzeba będzie zachować się w sytuacji, w której dłużnik ureguluje swoje zobowiązanie bądź wierzyciel dokona zbycia wierzytelności? W takim przypadku w okresie rozliczeniowym, w którym nastąpi zapłata bądź zbycie wierzytelności, wierzyciel będzie zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania bądź zmniejszenia straty. Zapłata częściowa skutkuje powstaniem powyższego obowiązku jedynie do otrzymanej części.

Analogicznie zachowa się dłużnik, który odpowiednio zmniejszy podstawę opodatkowania bądź zwiększy stratę za okres, w którym dokona uregulowania swoich zobowiązań.

Warunki ulgi na złe długi w podatku dochodowym

Nową ulgę będzie można stosować pod warunkiem łącznego spełnienia poniższych warunków:

1. dłużnik i wierzyciel nie będą w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego
2. od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy nie upłynęło więcej niż 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub zawarta umowa
3. wierzyciel oraz dłużnik jest polskim rezydentem podatkowym albo podatnikiem niemającym w Polsce rezydencji podatkowej - lecz uzyskującym tutaj dochody za pośrednictwem zagranicznego zakładu, którego dotyczy dana wierzytelność lub zobowiązanie.

Odpisane w powyższy sposób wierzytelności nie będą mogły być zaliczane w ciężar kosztów uzyskania przychodu, co ma na celu uniknięcia podwójnego ich rozliczenia w rachunku podatkowym.

Nowe regulacje mają znaleźć się zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, od osób prawnych oraz ryczałcie ewidencjonowanym. W przypadku tego ostatniego naturalnie stosownych korekt będą dokonywać tylko wierzyciele (jako że ryczałtowcy nie uwzględniają przy liczeniu podatku kosztów).
Nadto planowane jest skrócenie także - ze 150 do 120 dni - okresu rozliczania ulgi na złe długi w podatku VAT.

Powyższe rozwiązania znajdują się w projekcie zmian noszącym roboczy tytuł ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (numer wykazu: UD278 w Rządowym Centrum Legislacji). Mają mieć zastosowanie do wierzytelności/zobowiązań, których termin płatności będzie upływał po 31 grudnia 2017 r.