Termin wprowadzenia JPK_VAT ponownie przesunięty. Kiedy pakiet quick fixes?

Przeczytaj także: Zmiany w Dyrektywie VAT dotkną rozliczeń unijnych

Mowa tu o zmianach planowanych w ramach wprowadzenia pakietu tzw. quick fixes, jak również nowego pliku JPK_VAT. Czego zatem w najbliższej przyszłości mogą spodziewać się polscy podatnicy? Przyjrzyjmy się na jakim etapie jest wprowadzanie poszczególnych zmian w podatku VAT.

Quick fixes

Przypomnijmy, że pakiet quick fixes ma swoje źródło w prawie unijnym. Są to tzw. szybkie naprawy w dyrektywie VAT (2006/112/WE) wprowadzone przez prawodawcę unijnego, które równie szybko winny być transponowane do porządków prawnych państw członkowskich.

Rozwiązania zaproponowane w ramach quick fixes co do zasady mają mieć charakter tymczasowy, w takim znaczeniu, że już od dłuższego czasu w Unii Europejskiej toczy się dyskusja o gruntownej reformie systemu podatku VAT. Reforma ta jest jednak melodią przyszłości, a do czasu jej wprowadzenia unijny prawodawca zdecydował się jedynie na pewne korekty w dyrektywie VAT.

I tak zmiany w zakresie quick fixes, uchwalone już w 2018 r., dotyczą m.in. katalogu dowodów, które należy gromadzić, aby móc opodatkować wewnątrzwspólnotową dostawę towarów stawką VAT 0%, procedur magazynu typu call-off stock oraz rozliczania transakcji łańcuchowych.

Państwa unijne były obowiązane do dostosowania swoich porządków prawnych do wskazanych zmian do dnia 1 stycznia 2020 r. Jeszcze przed pandemią stało się jasne, że Polska nie dotrzyma wskazanego terminu, a projekt odpowiednich zmian w ustawie o VAT wpłynął do Sejmu dopiero 5 lutego 2020 r. Obecnie projekt nadal nie został uchwalony przez Sejm i znajduje się na etapie prac w komisji. Czy polscy podatnicy pomimo braku uchwalenia stosownych zmian w podatku VAT mogą stosować przepisy zmienionej dyrektywy VAT?

Z odpowiedzią przychodzi nam orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z którego jasno wynika, iż w sytuacji gdy państwo członkowskie nie transponowało dyrektywy do prawa krajowego w wyznaczonym terminie, jednostki mogą powoływać się na przepisy dyrektywy we wszystkich wypadkach, gdy przepisy te są bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne. Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że część zmian w ramach quick fixes została wprowadzona rozporządzeniem unijnym, które dla swej skuteczności nie wymaga odrębnego transponowania do porządków krajowych (w odróżnieniu od dyrektywy).

Ministerstwo Finansów, dostrzegając zaistniałą sytuację, pod koniec 2019 r. wydało komunikat, w którym informuje, że podatnik może wybrać czy od 1 stycznia 2020 r. będzie stosował zmienione przepisy dyrektywy czy dotychczasowe przepisy polskiej ustawy o VAT, przy czym zdaniem MF powinien to czynić konsekwentnie we wszystkich aspektach związanych z rozliczaniem w VAT danej transakcji. Nietrudno zauważyć, że nie jest to sytuacja idealna i może prowadzić do chaosu, zwłaszcza, że kontrahentem polskiego podatnika np. w ramach transakcji łańcuchowych, może być podmiot z kraju unijnego, w którym nowe przepisy dyrektywy zostały już implementowane do krajowego porządku prawnego. Pozostaje mieć nadzieję, że projekt ustawy jak najszybciej zostanie uchwalony, co zakończy obecny stan niepewności prawnej dla polskich podatników VAT.

Nowy JPK_VAT

Rewolucyjne zmiany w zakresie sprawozdawczości VAT, polegające na tym, że składane obecnie oddzielnie deklaracje VAT i pliki JPK miały być zastąpione jednym, znacznie bardziej rozbudowanym i szczegółowym plikiem JPK, zostały uchwalone latem 2019 r. Początkowo zmiany w tym zakresie miały wejść w życie od stycznia 2020 r. Ostatecznie jednak w uchwalonej wersji ustawy zdecydowano się na termin 1 kwietnia 2020 r. dla dużych przedsiębiorców i 1 lipca 2020 r. dla wszystkich pozostałych podatników VAT.

Na skutek pandemii, w ramach jednej z tzw. „tarcz antykryzysowych”, zdecydowano o przesunięciu terminu dla dużych przedsiębiorców również do 1 lipca 2020 r. Czasu pozostało zatem niewiele, a nakład pracy aby sprostać nowym wymaganiom sprawozdawczym jest bardzo duży. Konieczne jest nie tylko dostosowanie swoich systemów informatycznych, ale również szczegółowy przegląd wszystkich dokonywanych transakcji, zarówno po stronie zakupowej jak i sprzedażowej. Konieczna jest tu współpraca nie tylko dla działu podatkowego danego podatnika, ale również działu sprzedaży, zakupów i IT, co w otaczającej nas rzeczywistości pracy z domu może być szczególnie utrudnione.

Czy zatem jest szansa na kolejne przesunięcie terminu wejścia w życie zmian w zakresie sprawozdawczości VAT? Okazuje się, że tak. W dniu 28 maja Ministerstwo Finansów poinformowało, że wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników, w celu odciążenia ich z nowych obowiązków w związku z panującym stanem epidemii spowodowanym wirusem SARS CoV-2, przesunięty zostaje termin obligatoryjnego składania nowego JPK_VAT dla wszystkich podatników z 1 lipca 2020 r. na 1 października 2020 r.