Przy ryczałcie ewidencjonowanym nie odliczysz składek KRUS

Przeczytaj także: Odliczenia od podatku 2012: ubezpieczenie zdrowotne

Zgodnie z art. 5a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz. U. z 2013 poz. 1403), rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:

1. złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;
2. jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;
3. nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;
4. nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
5. kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza określonej kwoty granicznej, która co roku podlega waloryzacji.

Co za tym idzie, część osób opłacających składki KRUS, składki takie może płacić także z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, z czego przedsiębiorcy korzystają, gdy tylko jest to możliwe. Składki te są bowiem dużo niższe od tych, które muszą płacić przedsiębiorcy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Niemniej prowadzenie działalności gospodarczej powoduje konieczność opłacania składek emerytalno rentowych z tytułu ubezpieczenia w KRUS w podwójnej wysokości. Rodzi się w związku z tym pytanie, czy ich wartość można (podobnie jak w przypadku składek ZUS) ująć w rachunku podatkowym? Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, ale jedynie w przypadku podatników płacących podatek od dochodu. Ryczałtowcy składek nie odliczą. Dlaczego?

Otóż aby opłacane do KRUS składki mogły podlegać odliczeniu, prawo takie musi wynikać z przepisów ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Ta zaś umożliwia im jedynie pomniejszenie przychodów o stratę z działalności ponoszoną w latach wcześniejszych oraz wydatków określonych w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof), jeżeli te nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w myśl przepisów tej ustawy. Sama kwota podatku może zaś zostać pomniejszona o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w danym roku podatkowym przez podatnika (o której umowa w art. 27b ust. 1 updof) i kwotę tzw. ulgi abolicyjnej (art. 27g updof).

Art. 26 ust. 1 updof mówi, że odliczeniu od przychodu podlegają m.in. składki zapłacone w roku podatkowym na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika, a także osób z nim współpracujących, które są określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Zakres podmiotowy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie obejmuje natomiast rolników. Do nich bowiem ma zastosowanie (co zostało to już wyżej podkreślone) ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników. Co za tym idzie, składki opłacone na podstawie tej ustawy nie są objęte odliczeniem, o którym mowa w art. 26 upodf i tym samym przedsiębiorca opłacający ryczałt nie może obniżyć przychodu o wartość tych składek.

Dlaczego zatem przedsiębiorca płacący podatek od dochodu może je uwzględnić? Taki podatnik bowiem ponosząc dodatkowo ciężar składek płaconych na ubezpieczenie emerytalno-rentowe do KRUS z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, może zaliczyć je w ciężar kosztów uzyskania przychodów tej działalności. Spełniają one bowiem definicję podatkowych kosztów uzyskania przychodu. Także i w tym przypadku nie można jednak tych składek uznać za odliczenie od dochodu – możliwe jest jedynie zaliczenie ich w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Trzeba przy tym pamiętać, że odliczeniu nie podlega cała składka a jedynie ta jej część, która jest płacona w związku z prowadzoną firmą.