Kontynuacja przyjętej metody amortyzacji środków trwałych

Przeczytaj także: Zasada kontynuacji amortyzacji gdy zakup środka trwałego?

W związku z powyższym, podatnicy nie maja prawa do zmiany przyjętej na początku metody amortyzacji, gdyż bezpośrednio ciąży na nich obowiązek stosowania jednej, wybranej metody.

Jedyna zmiana w kwestii metody amortyzacji ma miejsce przy zastosowaniu degresywnej formy odpisów. Wówczas przepisy ustawy o PIT nakazują podatnikowi zmianę metody na liniową, jeżeli wartość odpisów ustalona według metody degresywnej będzie niższa. Zastosowanie się do danych przepisów jest obowiązkowe, natomiast zmiana metody niezależna od podatnika.

Możliwe inne zmiany w amortyzacji
Brak możliwości zmiany metody amortyzacji został zastąpiony innymi sposobami na optymalizację wysokości odpisów i uproszczeniami. Podatnicy wraz z nadejściem nowego roku podatkowego mogą zmienić częstotliwość dokonywanych odpisów. Prawo to wynika z art. 22h ust. 4, zgodnie z którym przedsiębiorcy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach:

• co miesiąc,
• co kwartał,
• jednorazowo na koniec roku.

Co prawda, powyższe nie ma wpływu na łączną wysokość odpisów, które należy ująć w kosztach w danym roku podatkowym, jednak zmiana częstotliwości amortyzacji, np. z miesięcznej na kwartalną ograniczy ilość pracy księgowego. Wybór ten natomiast należy wyłącznie do podatnika, który może dokonać zmiany wraz z nadejściem nowego roku podatkowego, a co ważne - zmiany tej nie musi nigdzie zgłaszać.

Warto również wspomnieć o składnikach majątku, których wartość początkowa nie przekracza 3.500 zł. W takim przypadku podatnik ma prawo zaliczyć wydatki poniesione na zakup tzw. niskocennego składnika majątku bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, bez zaliczania go do ewidencji środków trwałych. Jednak jest to tylko prawo podatnika, który może z niego zrezygnować, a wspomniany środek trwały wprowadzić do kartoteki oraz poddać amortyzacji - jednorazowej lub standardowej.

Oprócz zmian w częstotliwości odpisów amortyzacyjnych, ustawodawca przewidział również prawo do obniżenia bądź podwyższenia stawek zawartych w wykazie dla środków trwałych amortyzowanych liniowo. Jednak, aby skorzystać z takiego rozwiązania konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków. Obniżenie stawki amortyzacyjnej możliwe jest przy wprowadzaniu środka trwałego do ewidencji - przy dokonaniu pierwszego odpisu amortyzacyjnego, albo na początku każdego roku podatkowego. Co istotne, wybór niższej stawki niż zawarta w wykazie nie jest obłożony żadnym limitem, w związku z tym podatnik może zastosować równie dobrze odpis w wysokości 1% wartości początkowej rocznie. Warto jednak pamiętać, że stosowanie niższych stawek nie jest w większości przypadków opłacalne, gdyż mniejsza kwota odpisu trafia do kosztów uzyskania przychodów, co w konsekwencji przyczynia się do wyższych zobowiązań podatkowych. Rozwiązanie to jest jednak korzystne, jeżeli przedsiębiorstwo ponosi straty, wówczas niższy odpis przyczynia się do jej pomniejszenia.

Dopuszczalne podwyższenie stawki amortyzacji
Innym rozwiązaniem jest podwyższenie stawki amortyzacyjnej, dzięki czemu okres samej amortyzacji ulega skróceniu, a wartość środka trwałego znacznie szybciej zostaje rozliczona w kosztach uzyskania przychodów. Jednak w tym przypadku również należy przestrzegać pewnych zasad. Zgodnie z art. 22i ust. 2 podatnicy mogą podwyższać stawki amortyzacyjne:

• dla budynków i budowli używanych w warunkach:
  • pogorszonych - przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 1,2,
  • złych - przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 1,4,
• dla środków trwałych intensywnie używanych w odniesieniu do warunków przeciętnych lub wymagających szczególnej sprawności technicznej - przy zastosowaniu w tym okresie współczynnika nie wyższego niż 1,4,
• dla środków trwałych zaliczonych do grupy 4-6 i 8 (KŚT) poddanych szybkiemu postępowi technicznemu - przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 2,0.

W przypadku, gdy przedsiębiorca zdecyduje się na podwyższenie stawki amortyzacyjnej, powinien dla poszczególnych środków trwałych stosować jeden wybrany współczynnik, przez który mnoży stawkę - przyjętą z wykazu. Ważne jest, że w przypadku wystąpienia pogorszonych lub złych warunków podwyższoną stawkę można zastosować jedynie w okresie, w którym faktycznie one wystąpiły. Natomiast, w przypadku składników majątku poddanych szybkiemu postępowi, podatnicy mogą podwyższać stawki (lub rezygnować z ich zastosowania) począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji bądź od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Co ważne, podatnik ma prawo w każdej chwili powrócić do zastosowanych pierwotnie stawek amortyzacyjnych, które wybrał przy wprowadzaniu składnika majątku do ewidencji. Mimo że ustawodawca nie pozwala na kompletną zmianę metody amortyzacji, to pewna dowolność podatników w kwestii określania stawek amortyzacyjnych oraz częstotliwości dokonywania odpisów pozwala na sprawną optymalizację podatkową w przedsiębiorstwie.