Wynagrodzenie za grudzień w PIT 2014 czy 2015?

Przeczytaj także: Rozliczenie podatku od wynagrodzenia pracownika

I nie chodzi tutaj tylko o pracowników uzyskujących przychody z tumowy o pracę (bądź stosunków pokrewnych) ale także z zawartych umów cywilnoprawnych (a więc tzw. działalności wykonywanej osobiście).

Załóżmy dla przykładu, że Pani Agnieszka podpisała 1 grudnia 2014 r. umowę o dzieło, która trwała do 15 grudnia 2014 r. W ostatnim dniu trwania umowy, na zakończenie pracy pracodawcy został przedłożony rachunek za wykonane dzieło (datowany także na 15 grudnia 2015 r.). Ten go przyjął, obliczył należną od wynagrodzenia zaliczkę na podatek i pobrał ją z kwoty brutto (jako że to umowa o dzieło, nie wystąpiły składki ZUS), zaś „kwotę do wypłaty” przekazał na konto bankowe Pani Agnieszki. Niemniej wypłata została przelana dopiero 9 stycznia 2015 r. Do przychodów którego roku winna zatem ona ją zaliczyć?

Na wstępie wyjaśnimy, że przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane m.in. od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (o ile te nie są uzyskiwane na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej) są zaliczane do przychodów z tzw. działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do przychodów takich stosuje się ogólne zasady opodatkowania. Oznacza to, że podatek jest tutaj liczony wg skali podatkowej od uzyskanego dochodu (a mówiąc dokładniej: podstawy opodatkowania w postaci dochodu pomniejszonego o przysługujące odliczenia). Dochód to oczywiście przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. W przypadku wskazanych wyżej umów zleceń czy o dzieło, zwykle wynoszą one 20% uzyskanego przychodu po tzw. ZUSach (jeżeli te występują). Podatnik może oczywiście zastosować koszty rzeczywiście poniesione, niemniej te winny być odpowiednio udokumentowane.

Kiedy zaś powstaje z tego tytułu przychód u podatnika? Odpowiedź znajduje się w art. 11 ustawy, który mówi, że przychodami (z pewnymi zastrzeżeniami tutaj nieistotnymi), są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przytoczona regulacja mówi zatem, że przy ustalaniu daty uzyskania przychodu nie jest istotny okres rozliczeniowy, którego wynagrodzenie dotyczy czy też data wystawienia rachunku. Ważna jest data otrzymania pieniędzy za wykonane usługi przez podatnika (tudzież pozostawienia ich do dyspozycji podatnika).

W związku z tym, skoro w omawianym przykładzie Pani Agnieszka otrzymała w styczniu 2015 roku wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło wykonanej w miesiącu grudniu, przychód po jej stronie powstanie w roku 2015.

Warto tutaj dodać, że przedsiębiorca także zaliczy wartość wypłaconego wynagrodzenia do kosztów uzyskania przychodów miesiąca stycznia.

Nieco inaczej sytuacja wyglądałaby, gdyby strony łączyła nie umowa cywilnoprawna, a umowa o pracę. W takim przypadku jednak nic nie zmienia się po stronie przychodu pracownika z tytułu umowy o pracę. Ten także powstaje zgodnie z art. 11 przytoczonej ustawy a więc w dacie otrzymania wynagrodzenia, czy też postawienia go do dyspozycji pracownika.

Zmienia się natomiast kosztowe ujęcie takiego wynagrodzenia. Otóż wypłacone pracownikowi zatrudnionemu w oparciu o taką umowę należności za jego pracę stanowią kosztu uzyskania przychodów miesiąca, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone bądź postawione do dyspozycji pracownika w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. Jeżeli termin taki nie zostanie zachowany, stają się one kosztem stricte kasowo, a więc w dacie ich wypłaty.

Jeżeli zatem pracodawcę z Panią Agnieszką łączyłaby nie umowa cywilnoprawna, a umowa o pracę, zaś termin wypłaty wynagrodzenia za dany miesiąc zostałby określony na 10-ty dzień miesiąca następnego (co jest jak najbardziej zgodne z prawem), to pomimo wypłacenia wynagrodzenia za grudzień 2014 r. w dniu 9 stycznia 2015 r., u pracodawcy stałoby się ono kosztem uzyskania przychodów miesiąca grudnia 2014. Przychód po stronie pracownika powstałby natomiast w styczniu 2015 roku.