eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiAktualności podatkowe › Zmiany w VAT: prewspółczynnik dla jednostek samorządu terytorialnego?

Zmiany w VAT: prewspółczynnik dla jednostek samorządu terytorialnego?

2015-07-12 10:38

Zmiany w VAT: prewspółczynnik dla jednostek samorządu terytorialnego?

VAT © pictoores - Fotolia.com

Od dnia 1 lipca 2015 r. weszła w życie nowelizacja Ustawy VAT przewidująca obowiązek stosowania tzw. „prewspółczynnika” odliczenia VAT (który zacznie obowiązywać od 2016 r.). Intencją zmian jest ograniczenie prawa do odliczenia VAT naliczonego związanego z wydatkami, które nie mogą być w całości przyporządkowane do czynności opodatkowanych VAT.

Przeczytaj także: Bezpłatny bilet wstępu do muzeum a preproporcja w podatku VAT

Nie ma wątpliwości, iż prewspółczynnik będą musiały stosować podmioty, które oprócz działalności gospodarczej prowadzą także inną działalność – w szczególności organy władzy publicznej. Zmianę Ustawy VAT w zakresie prawa do odliczenia najboleśniej odczują więc gminy.

Wątpliwości co do obowiązku stosowania prewspółczynnika mają natomiast podmioty prowadzące działalność gospodarczą, ale osiągające w związku z tą działalnością także przysporzenia pozostające poza zakresem opodatkowania VAT, na przykład podmioty rozliczające się w ramach konsorcjów i innych wspólnych przedsięwzięć.

Należy odróżnić ogólne sformułowania, pojawiające się na etapie tworzenia nowych przepisów dotyczących prewspółczynnika, od ich ostatecznej treści. Jeśli chodzi o założenia – można dostrzec ryzyko, że prewspółczynnik powinien ustalać każdy podmiot, który osiąga obrót pozostający poza VAT. Jak wskazano w początkowej części uzasadnienia do projektu ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych: „W przypadku gdy podatnik wykonuje równocześnie działalność podlegającą opodatkowaniu VAT, tzn. opodatkowaną lub zwolnioną z podatku, i działalność niepodlegającą takiemu opodatkowaniu, tzn. nienależącą do zakresu stosowania dyrektywy 2006/112/WE, odliczenie podatku naliczonego od wydatków poniesionych przez podatnika jest dopuszczalne tylko w takim zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności podlegającej VAT w rozumieniu dyrektywy 2006/112/WE (vide: przykładowo pkt 30–31 wyroku TSUE w sprawie C-437/06, pkt 39 wyroku TSUE w sprawie C-515/07). (…) Wykluczone jest bowiem „niesymetryczne” powoływanie się na przepisy dyrektywy 2006/112/WE, w celu domagania się prawa do odliczenia podatku naliczonego, gdy nie płaci się równocześnie podatku należnego (vide: pkt 45 wyroku TSUE w sprawie C-319/12).” W oparciu o zasady odliczalności VAT obowiązujące na gruncie przepisów UE, istnieją więc argumenty, iż czynności niepodlegające opodatkowaniu nie powinny wiązać się z prawem do odliczenia.

Konkretna treść przepisów wprowadzonych do polskiego porządku prawnego jest jednak inna.
Zgodnie z dodanym od 1 stycznia 2016 r. art. 86 ust. 2a Ustawy VAT: „W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.”

fot. pictoores - Fotolia.com

VAT

Od dnia 1 lipca 2015 r. weszła w życie nowelizacja Ustawy VAT przewidująca obowiązek stosowania tzw. „prewspółczynnika” odliczenia VAT.


Z przepisu tego (i następnych ustępów art. 86) wynika, iż prewspółczynnik muszą ustalać tylko podmioty, które wykonują – oprócz działalności gospodarczej – także inną działalność i ponoszą wydatki związane z oboma tymi rodzajami aktywności. Przepisy te nie odnoszą się więc do obrotu niepodlegającego opodatkowaniu VAT, lecz do czynności, które w ogóle nie są zawiązane z działalnością gospodarczą.

W świetle literalnego brzmienia przepisów o prewspółczynniku nie znajdzie on więc zastosowania do podmiotów, które prowadzą tylko działalność gospodarczą, ale w związku z prowadzeniem tej działalności osiągają obroty nieopodatkowane VAT (np. członkowie konsorcjów).
Powyższe wnioski potwierdza treść uzasadnienia do ustawy zmieniającej:
„Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej przepisami art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Mieścić będą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT, przykładowo otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów, sprzedaż wierzytelności „trudnych” itp. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, z definicji niemające nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika.”

Na podstawie treści ustawy zmieniającej i uzasadnienia do niej można więc przyjąć, iż celem polskiego Ustawodawcy nie było ograniczenie prawa do odliczenia u wszelkich podatników, którzy osiągają jakiekolwiek obroty pozostające poza VAT, lecz iż nowelizacja wymierzona była konkretnie w podmioty, które prowadzą inną działalność niż gospodarcza.
Powyższy wniosek potwierdza odpowiedź Ministra Finansów z dnia 27 stycznia 2015 r. na interpelację nr 30157, w której organ wskazał, że:
„Obowiązek wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu ww. prewspółczynnika dotyczy bowiem tylko wąskiej grupy podatników, którzy poza działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT wykonują również działalność nieobjętą systemem VAT (np. jako organ władzy publicznej), i nie jest możliwe bezpośrednie przyporządkowanie podatku należnego do każdego z tych typów działalności.”

Analizowane przepisy dopiero weszły w życie i brak jeszcze jakiejkolwiek praktyki ich stosowania. Uwzględniając jednak ich brzmienie, należy mieć nadzieję, iż organy podatkowe nie będą w praktyce prezentować wykładni rozszerzającej tych przepisów poprzez próbę ich zastosowania również do podatników prowadzących wyłącznie działalność gospodarczą.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: