MF wyjaśnia: zasady stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Przeczytaj także: Podzielona płatność przy transakcjach walutowych

7. Zapłata w MPP na rachunek podmiotu innego, niż dostawca/usługodawca

Mechanizm podzielonej płatności co do zasady będzie stosowany przez nabywcę, który będzie mógł regulować w tej formie płatności swojemu dostawcy za nabyte towary lub usługi.

W praktyce może dochodzić do sytuacji, w których płatność przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności zostanie dokonana na rzecz podatnika innego niż dostawca towarów lub usługodawca. Taka sytuacja może wynikać zarówno z pomyłki przy wypełnianiu komunikatu przelewu (złe dane nabywcy), jak i ze świadomego działania (np. płatność realizowana za pośrednictwem firm faktoringowych).

Celem wyeliminowania w ww. przypadkach działań zmierzających do nierozliczenia podatku przez dostawcę lub usługodawcę, wprowadzono mechanizm zabezpieczający w postaci odpowiedzialności solidarnej z dostawcą lub usługodawcą za nierozliczony przez ten podmiot podatek, wynikający z transakcji zapłaconej w mechanizmie podzielonej płatności.

W celu uwolnienia się od tej odpowiedzialności podatnik, który otrzymał na swój rachunek VAT płatność za transakcję, w której nie jest dostawcą lub usługodawcą musi dokonać:

1. zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymał tę płatność niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu – w przypadku nienależnego otrzymania płatności albo
2. płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze w kwocie odpowiadającej wysokości kwoty otrzymanej na swój rachunek VAT – w pozostałych przypadkach (płatności np. w schematach faktoringu).

W obydwu wskazanych powyżej przypadkach dokonanie zwrotu lub dokonanie płatności odbywa się przy użyciu komunikatu przelewu, w którym należy wskazać elementy, o których mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT (patrz pkt 4 Komunikat przelewu).
Podstawa prawna: art. 108a ust. 5 i 6 ustawy o VAT oraz art. 62b ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy Prawo bankowe

8. Mechanizm podzielonej płatności w jednostkach samorządu terytorialnego

Ustawa wprowadzająca mechanizm podzielonej płatności nie zawiera specjalnych regulacji dedykowanych jednostkom samorządu terytorialnego. Oznacza to, że do tej grupy podatników zastosowanie mają ogólne zasady opisane powyżej.

Jednostki samorządu terytorialnego będą miały zatem otwierane rachunki VAT, w związku z tym będą mogły dokonywać płatności za nabyte towary lub usługi z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Jako podatnicy VAT wykonujący czynności opodatkowane podatkiem VAT i wystawiający faktury będą również podatnikami, wobec których inni podatnicy mogą stosować mechanizm podzielonej płatności.

Tak jak w przypadku pozostałych podatników, stosowanie mechanizmu podzielonej płatności w rozliczeniach jednostek samorządu terytorialnego jest dobrowolne.

Dysponowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT będzie odbywało się również na zasadach ogólnych, czyli uwolnienie środków zgromadzonych na rachunku VAT będzie możliwe po uzyskaniu zgody naczelnika urzędu skarbowego.

9. Mechanizm podzielonej płatności w państwowych jednostkach budżetowych

Regulacje dotyczące prowadzenia rachunków VAT państwowych jednostek budżetowych zostały określone w przepisach zmieniających rozporządzenia w sprawie:

1. szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa,
2. rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa w zakresie krajowych środków finansowych oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach.

Nowe przepisy będą obowiązywać od dnia 1 lipca 2018 r., czyli w terminie zgodnym z terminem wejścia w życie ustawy o VAT, o której mowa we wstępie Objaśnień.

Dla dysponentów środków budżetu państwa będzie otwarty jeden wspólny rachunek VAT, prowadzony dla rachunków dochodów, rachunków wydatków, rachunków pomocniczych państwowych jednostek budżetowych dla środków na wydatki niewygasające i dla dotacji podlegających zwrotowi do budżetu państwa oraz rachunków pomocniczych, na otwarcie których wydał zgodę Minister Finansów. Dla pozostałych rachunków pomocniczych będą prowadzone odrębne rachunki VAT.

Zasady opisane w pkt 5.2. Objaśnień, dotyczące uwalniania środków z rachunku VAT, nie dotyczą środków zgromadzonych na rachunkach VAT prowadzonych dla rachunków rozliczeniowych państwowych jednostek budżetowych wskazanych w art. 196 ust. 1 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077, z późn. zm.), czyli rachunków dla obsługi budżetu państwa w zakresie krajowych środków finansowych.

Przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa wprowadzają mechanizm przeksięgowywania środków polegający na tym, że ze wspólnego rachunku VAT środki będą, po zakończeniu dnia operacyjnego, automatycznie przekazywane na rachunek dochodów dysponenta środków budżetowych. Powyższe wiąże się z obowiązkiem posiadania przez każdego dysponenta środków budżetu państwa rachunku bieżącego dochodów.

Automatyczne przekazywanie środków dotyczy rachunków prowadzonych w NBP.
W zakresie innych rachunków VAT państwowych jednostek budżetowych zastosowanie będą miały ogólne zasady tzw. uwalniania środków.
Podstawa prawna: art. 108b ust. 6 ustawy o VAT oraz art. 62b ust. 2 pkt 8 ustawy Prawo Bankowe

10. Nowe wzory deklaracji

W związku z wprowadzeniem mechanizmu podzielonej płatności zmianie uległy wzory deklaracji dla podatku od towarów i usług. Nowe wzory określa:

1. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 kwietnia 2018 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 856) – w zakresie deklaracji VAT-7, VAT-7K, VAT-8 i VAT-9M (link do rozporządzenia: ),
2. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2018 r. w sprawie wzoru skróconej deklaracji dla podatku od towarów i usług w zakresie usług taksówek osobowych opodatkowanych w formie ryczałtu (Dz. U. poz. 837) – w zakresie deklaracji VAT-12 (link do rozporządzenia: ).

Nowe wzory deklaracji mogą być stosowane począwszy od rozliczenia za miesiąc lipiec 2018 r. lub odpowiednio za trzeci kwartał 2018 r. Przy czym dotychczasowy wzór deklaracji VAT-12 może być stosowany nadal, jednak nie dłużej niż do rozliczenia za grudzień 2018 r.

Objaśnienia podatkowe z 29 czerwca 2018 r.
Z upoważnienia Ministra Finansów
Paweł Gruza
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów