Split payment: błędna kwota podatku VAT

Przeczytaj także: Podzielona płatność w VAT: wybrane zagadnienia

Od lipca 2018 r. podatnicy mogą dokonywać zapłaty faktur zakupowych za pośrednictwem bankowości elektronicznej w dwojaki sposób: dotychczas stosowany przelew tradycyjny oraz w ramach mechanizmu podzielonej płatności.

Skąd bank bądź SKOK wie, jaką kwotę powinien przekazać na bieżący rachunek rozliczeniowy a jaką na rachunek VAT? - od zlecającego przelew. Rozbicie to jest bowiem dokonywane na podstawie specjalnego komunikatu przelewu, udostępnionego przez bank bądź SKOK, w którym podatnik posiada firmowy rachunek rozliczeniowy.

W komunikacie przelewu należy wskazać:

• kwotę brutto (lub jej część)
• kowtę podatku VAT (lub jej część)
• numer faktury, której dotyczy płatność
• NIP odbiorcy

W dyspozycji przelewu wskazuje się tylko numer rachunku rozliczeniowego odbiorcy. Zleceniodawca nie musi znać numeru rachunku VAT swojego kontrahenta. Bank/SKOK sam tutaj dokona podzielenia wartości pomiędzy rachunek bieżący i rachunek VAT.
Bank/SKOK przy tym nie ma obowiązku kontrolowania, czy wpisane kwoty są prawidłowe. Nie będzie zatem badał, czy wskazana wartość podatku faktycznie jest właściwa. Obowiązki w zakresie takiej kontroli, oraz ewentualne konsekwencje błędu, spoczywają właścicielach rachunków bankowych, a nie samym banku/SKOK-u.

Mylić się jednak jest rzeczą ludzką. Może zatem wystąpić sytuacja, w której w komunikacie przelewu przykładowo zostanie zawyżona kwota VAT. Co za tym idzie, na rachunek VAT sprzedawcy trafi większa wartość aniżeli powinna. Jak w takiej sytuacji się zachować? Czy możliwe jest dokonanie zwrotu nienależnej części VAT?

To, kiedy rachunek VAT może być obciążony, określa art. 62b ust. 2 ustawy Prawo bankowe (i odpowiednio z art. 3b ust. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych). Obciążenie takie może mieć miejsce wyłącznie w przypadku:

• dokonania płatności kwoty odpowiadającej kwocie VAT z tytułu nabycia towarów lub usług na rachunek VAT,
• zwrotu kwoty odpowiadającej kwocie VAT, w przypadkach, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1-3 i ust. 14 ustawy o VAT, wynikającego z wystawionej przez podatnika faktury korygującej, na rachunek VAT nabywcy towarów lub usług,
• wpłaty do urzędu skarbowego podatku VAT, dodatkowego zobowiązania podatkowego, odsetek za zwłokę w podatku VAT lub odsetek za zwłokę od dodatkowego zobowiązania podatkowego,
• wpłaty podatku VAT przez podatnika, o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy VAT (w przypadku WNT paliwa), na rzecz płatnika, o którym mowa w art. 17a tej ustawy, przy użyciu komunikatu przelewu,
• przekazania przy użyciu komunikatu przelewu kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy przez posiadacza rachunku, który:
  a) otrzymał płatność przy użyciu komunikatu przelewu oraz
  b) nie jest dostawcą towarów lub usługodawcą wskazanym na fakturze, za którą jest dokonywana płatność,
• zwrotu przy użyciu komunikatu przelewu nienależnie otrzymanej płatności na rachunek VAT posiadacza rachunku, od którego otrzymano tę płatność przy użyciu komunikatu przelewu,
• przekazania środków na inny rachunek VAT posiadacza rachunku VAT prowadzony w tym samym banku,
• przekazania środków na rachunek wskazany przez naczelnika urzędu skarbowego - w przypadku wydania zgody na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek bankowy albo rachunek w SKOK (na wniosek zainteresowanego),
• realizacji zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego, dotyczącego egzekucji należności z tytułu podatku VAT.

Wyżej wymieniony katalog jest zamknięty. Oznacza to, że z rachunku VAT nie można dokonywać innych przelewów (wyjątkiem są państwowe jednostki budżetowe).

Reasumując, w przypadku omyłkowej zbyt dużej wpłaty podatku na rachunek VAT, nabywca jak najbardziej może odzyskać nadpłaconą kwotę podatku VAT od kontrahenta. Nie nastąpi to jednak z rachunku VAT tego kontrahenta a jego rachunku rozliczeniowego.