Sprzedaż nieruchomości w spadku: 5 lat liczymy od śmierci spadkodawcy

Przeczytaj także: Polecenia testamentowe zmniejszają podatek od sprzedaży nieruchomości

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Dnia 22.05.2018 r. opiekun prawny całkowicie ubezwłasnowolnionej dokonał sprzedaży udziałów w wysokości 2/12 części nieruchomości rolnej oraz gospodarstwa rolnego w myśl ustawy o podatku rolnym.

Prawo własności nieruchomości zostało ujawnione z wpisu do księgi wieczystej prowadzonej przez sąd rejonowy na rzecz podopiecznej na podstawie postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłych rodzicach, wydanego w dniu 05.02.20112 r. Nieruchomość tę nabył rolnik na potrzeby powiększenia prowadzonego gospodarstwa rolnego.

Następnie dnia 19.07.2018 r. opiekun prawny sprzedał mieszkanie, którego podopieczna była współwłaścicielką w udziale ½ części na podstawie postanowienia sądu z dnia 15.05.2014 r. o stwierdzeniu nabycie spadku. Powyższe udziały w nieruchomościach podopieczna dziedziczyła po rodzicach, którzy zmarli: ojciec 31.08.2007 r., a matka 10.01.2012 r.

Zadano pytanie, czy od sprzedaży udziałów w nieruchomości należy zapłacić podatek dochodowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Peter Brewer - Fotolia.com

Kiedy brak podatku od sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku?

To dzień śmierci spadkodawcy wyznacza moment nabycia po nim spadku. Postanowienie sądu o nabyciu spadku jedynie potwierdza prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Na gruncie PIT w zakresie podatku od sprzedaży nieruchomości, istotne jest zatem to, kiedy spadkodawca zmarł, a nie to, kiedy zakończyło się postępowanie spadkowe przed sądem.

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

W świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powołany przepis formułuje generalną zasadę stanowiącą, iż odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej powoduje powstanie obowiązku podatkowego w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli wspomniane zbycie nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie generuje ono przychodu ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie kwota uzyskana z takiego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części bądź udziału w nieruchomości decydujące znaczenie ma upływ czasu liczony w latach od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie do daty sprzedaży.

W celu ustalenia momentu nabycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości przez Wnioskodawczynię należy odnieść się do przepisów prawa cywilnego dotyczących nabycia spadku.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy decyduje, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Przenosząc się na grunt rozpatrywanej sprawy, przy uwzględnieniu powyższego należy wskazać, że Wnioskodawczyni nabyła przysługujące jej udziały w nieruchomościach w dniu 31 sierpnia 2007 r., tj. w dacie śmierci ojca oraz w dniu 10 stycznia 2012 r., tj. w dacie śmierci matki, nie zaś w dacie wydania przez sąd postanowienia o nabyciu spadku. Sprzedaż udziałów w nieruchomościach w dniu 22 maja 2018 r. oraz w dniu 19 lipca 2018 r. nie stanowi więc dla Wnioskodawczyni źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem została dokonana po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziałów w nieruchomościach, a co za tym idzie – sprzedaż taka nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Jednocześnie Wnioskodawczyni nie ma obowiązku złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-39.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów