Zwrot pieniędzy bez podatku PCC

Przeczytaj także: Zakup maszyn od rolnika ryczałtowego zwolniony z podatku PCC?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2014 r. wnioskodawca z żoną zamieszkali w domu należącym do jego rodziców. Dom ten małżonkowie wyremontowali. Łącznie na remont domu przeznaczyli oni 130.000 zł.
Obecnie wnioskodawca razem z żoną zamierzają wyprowadzić się od rodziców i zakupić mieszkanie. Z rodzicami doszli oni do porozumienia, że ci ostatni zwrócą im kwotę 130.000 zł z tytułu poniesionych nakładów na dom – przelewem bankowym na konto wnioskodawcy w terminie 7 dni od daty zakupu mieszkania. Porozumienie zostało zawarte w kancelarii notarialnej.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy musi z tego tytułu zapłacić podatek od czynności cywilnoprawych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1150 ze zm.) – podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone. (…)
Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że zawarte porozumienie pomiędzy Wnioskodawcą i jego małżonką, a rodzicami Wnioskodawcy dotyczące zwrotu nakładów poniesionych na nieruchomość będącą własnością rodziców Wnioskodawcy – o ile w istocie nie przybrało postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – jako czynność nie wymieniona w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nie rodzi dla Wnioskodawcy obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy zgodnie z którym nie ma on obowiązku zapłaty podatku, należało uznać za prawidłowe, aczkolwiek z innych powodów niż te, na które Wnioskodawca powołuje się we własnym stanowisku. Brak opodatkowania dokonanej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie wynika z faktu, że kwota 130.000 zł, którą zwrócili na jego konto rodzice odpowiada wartości pieniędzy wydatkowanych na remont budynku mieszkalnego stanowiącego własność rodziców i kwota ta nie stanowi żadnego przysporzenia majątkowego, a jedynie zwrot poniesionych przez Wnioskodawcę kosztów remontu budynku, w wyniku którego wartość budynku rodziców uległa podwyższeniu, lecz z faktu, że czynność, na podstawie której dokonano zwrotu nie została wymieniona w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych.(…)”


Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów