eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiInterpretacje i wyjaśnienia › Sprzedaż rozpoczętej budowy domu poza podatkiem VAT

Sprzedaż rozpoczętej budowy domu poza podatkiem VAT

2019-10-01 13:53

Sprzedaż rozpoczętej budowy domu poza podatkiem VAT

Majątku prywatnego nie obejmuje VAT © tobisto - Fotolia.com

Podatnik, który z uwagi na brak środków finansowych, zamierza wydzielić gruntu kupionego prywatnie, na którym to została rozpoczęta budowa budynku mieszkalnego (mającego zaspokoić jego potrzeby mieszkaniowe) działkę z rozpoczętą inwestycją a następnie ją sprzedać, nie rozlicza z tego tytułu VAT - uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27.09.2019 r. nr 0115-KDIT1-3.4012.512.2019.2.AP.

Przeczytaj także: Sprzedaż w drodze licytacji majątku prywatnego bez podatku VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?


Wnioskodawca – wspólniczka spółki jawnej i spółki cywilnej (zawartych ze współmałżonkiem) w roku 2015 nabyła wraz z mężem do majątku osobistego (poza działalnością gospodarczą) działkę budowlaną, na której zamierzała wznieść budynek mieszkalny na potrzeby własne i najbliższej rodziny. Rozpoczynając budowę nie była zakładana sprzedaż tej nieruchomości. Budowa objęła dwa budynki mieszkalne jednorodzinne w zabudowie szeregowej. Obecny etap prac to tzw. stan surowy zamknięty.

Faktury dotyczące wydatków związanych z budową były wystawiane na imię zainteresowanej wraz z mężem, występujących jako osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Decyzja wydana została na imię obu współmałżonków. Z uwagi na brak środków na dokończenie inwestycji rodzina podjęła decyzję o sprzedaży jednego z budowanych budynków mieszkalnych, na potrzeby osobiste pozostawiając jeden budynek. W tym celu zostanie wydzielona działka gruntu, na której znajduje się budynek przeznaczony do sprzedaży.

Nie będą przy tym ponoszone nakłady na przygotowanie nieruchomości do sprzedaży. Zostaną jedynie ogłoszone w prasie i internecie informacje o sprzedaży, możliwe jest też skorzystanie z pomocy biura pośrednictwa sprzedaży. Omawiana inwestycja nie ma nic wspólnego z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zadano pytanie, czy sprzedaż działki z rozpoczętą budową będzie objęta podatkiem VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174, ze zm.; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy – przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 12 ustawy, przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów - art. 2 pkt 22 ustawy.

fot. tobisto - Fotolia.com

Majątku prywatnego nie obejmuje VAT

Rozporządzanie majątkiem osobistym podatnika (w tym także jego sprzedaż), nie mieści się w zakresie ustawy o VAT, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Tyczy się to także sprzedaży rozpoczętej inwestycji w postaci budowy budynku mieszkalnego mającego zaspokoić potrzeby mieszkaniowe przedsiębiorcy i jego rodziny.


Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu – art. 29a ust. 8 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s.1, z późn. zm.; dalej jako: „Dyrektywa”), ponieważ jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Zatem jeżeli dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód, to w świetle cytowanego art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonywania takiej czynności.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że dla opodatkowania danej czynności konieczne jest, aby wykonał ją podmiot, który w tym wypadku będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Nie jest zatem podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku w sposób, który charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, dokonujący czynności zmierzających do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W efekcie wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, z przeznaczeniem do działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, czy też majątek nabyty został faktycznie do wykorzystania na potrzeby własne.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, natomiast wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy. Na gruncie tej wykładni uzasadnione jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), dotyczącego kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., w sprawie C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W kwestii opodatkowania budynku trwale z gruntem związanego istotne jest, czy właściciel tego budynku, w celu dokonania jego sprzedaży, podejmował/podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Podjęcie takich aktywnych działań skutkuje/skutkowałoby koniecznością uznania tego właściciela budynku za podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w myśl przywołanego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług. Czy też może sprzedaż nastąpiła/nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym, co prowadzi do przyjęcia odmiennej konkluzji, że mamy do czynienia z podmiotem nieprowadzącym działalności gospodarczej.

Problem dotyczący rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia ze sprzedażą majątku osobistego, czy też sprzedaż jest realizowana przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, była przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r., w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). Z powyższego orzeczenia wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prawnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w sytuacji, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługobiorców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Wskazać należy, iż przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomość działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). (…)

Okoliczności sprawy nie wskazują na taką aktywność Wnioskodawcy, która wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawca nie podejmował w stosunku do działki, mającej być przedmiotem sprzedaży, aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca, usługodawcę, takich jak np.: nabycie z zamiarem odsprzedaży, uzbrojenie terenu, uzyskanie pozwolenia na budowę, poszukiwanie potencjalnych nabywców. Jak wynika z wniosku Wnioskodawca nabył działkę wraz z małżonkiem do majątku osobistego, z zamiarem budowy budynku mieszkalnego na potrzeby własne i rodziny. Z uwagi na brak środków, budowa dwóch budynków w zabudowie szeregowej została przerwana na etapie stanu surowego zamkniętego. Wnioskodawca planuje zlecić geodecie dokonanie podziału działki, a następnie sprzeda wraz z małżonkiem jeden z budynków mieszkalnych. W celu pozyskania nabywcy, Wnioskodawca zamierza umieścić ogłoszenie na lokalnym portalu internetowym lub skorzystać z usług biura pośrednictwa.

Z tak przedstawionych okoliczności sprawy wynika zatem, że w przypadku Wnioskodawcy nie mamy do czynienia z ciągiem celowo prowadzonych działań, których efektem końcowym miałaby być sprzedaż wydzielonej działki, zabudowanej budynkiem w stanie surowym zamkniętym. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że to brak środków finansowych spowodował, że Wnioskodawca podjął decyzję o sprzedaży jednego z budowanych domów. Zatem dopiero od tego momentu mamy do czynienia z działaniami ukierunkowanymi na sprzedaż domu. Przy czym, jak przedstawił to Wnioskodawca, mają to być pojedyncze działania o charakterze sprzedażowym, ukierunkowane na przygotowanie działki z domem do sprzedaży (podział geodezyjny) oraz znalezienie nabywcy (zamieszczenie ogłoszenia, usługi pośrednika w obrocie nieruchomościami). W tej sytuacji mamy do czynienia jedynie z pojedynczymi czynnościami, które nie tworzą ciągu, wskazującego na aktywne działania Wnioskodawcy jako handlowca, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami. Wnioskodawca oświadczył również, że w zakresie działalności spółek, które założył wspólnie z małżonkiem, nie ma obrotu nieruchomościami. Ponadto, co istotne w niniejszej sprawie, Wnioskodawca nie zamierza udzielać pełnomocnictw innym osobom w sprawach dotyczących nieruchomości. Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że od momentu nabycia działki, działania Wnioskodawcy dotyczące przedmiotowej nieruchomości wskazują na zamiar wykorzystywania jej do celów osobistych (zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych własnych oraz dzieci).

Zatem w niniejszej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy działki zabudowanej budynkiem w stanie surowym zamkniętym, Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Czynności podejmowane przez Wnioskodawcę będą dokonywane w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Planowana sprzedaż powyższej nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, do którego unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, w zw. z art. 15 ust. 2 ustawy.(…)”


Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: