Darowizna mieszkania bez podatku u darczyńcy

Przeczytaj także: Ulga mieszkaniowa: zakup mieszkania przed sprzedażą

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

We wrześniu 2000 r. małżonkowie kupili lokal mieszkalny do wspólnego majątku małżeńskiego, który następnie w lipcu 2020 r. został podzielony na dwa odrębne mieszkania (nr 1 i 1A) – z odrębnymi księgami wieczystymi. Mieszkanie nr 1A w połowie zostało przekazane córce w darowiźnie, a pozostała część sprzedana jej partnerowi – wraz z udziałami w nieruchomości wspólnej (sprzedaż miała miejsce w październiku 2020 r.). Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy od zbycia mieszkania musi zapłacić podatek dochodowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłami przychodów są odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. WunderBild - Fotolia.com

Darowizna mieszkania nie wpływa na podatek dochodowy

Sprzedaż udziału w mieszkaniu nie wywołuje skutków podatkowych, gdy ma miejsce po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym zostało ono nabyte. Podział takiego mieszkania na dwa mniejsze, z odrębnymi księgami wieczystymi, nie jest ich ponownym nabyciem. Darowizna mieszkania jest natomiast poza zainteresowaniem ustawy o podatku dochodowym. Darczyńca nie uzyskuje tutaj bowiem przysporzenia majątkowego.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w ww. przepisie.

Zatem dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości istotne jest ustalenie daty jej nabycia.

Zasady dotyczące odrębnej własności lokali mieszkalnych uregulowane zostały w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, (Dz.U z 2020 r. poz. 1910 ze zm.). Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy, samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej „lokalami”, mogą stanowić odrębne nieruchomości. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy – stosownie do art. 2 ust. 2 ww. ustawy – jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

W przedstawionym stanie faktycznym, wyodrębnienie dwóch lokali mieszkalnych z jednego nie było zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd czynność ta nie ma wpływu na określenie początku biegu terminu, o którym mowa w tym przepisie. W wyniku podziału lokalu mieszkalnego i wyodrębnienia z niego dwóch mniejszych lokali mieszkalnych Wnioskodawczyni nie nabyła niczego nowego ponad to, czego była współwłaścicielem od 2000 r. Oznacza to, że pomimo, że nastąpił podział lokalu mieszkalnego z którego wyodrębniono dwa lokale mieszkalne, to dokonany podział nie wpłynął na formę prawną władania przez Wnioskodawczynię przedmiotowymi lokalami mieszkalnymi. Nie wpływa to także na bieg pięcioletniego terminu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który należy liczyć dla obu powstałych z podziału lokali od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, tj. od końca 2000 r. W powołanym przepisie mowa jest bowiem o dacie nabycia nieruchomości, a nie dacie jej podziału.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że sprzedaż udziału w ww. lokalu mieszkalnym partnerowi córki, została dokonana po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym Wnioskodawczyni nabyła we współwłasności lokal mieszkalny, który został następnie podzielony. Sprzedaż ta nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto w odniesieniu do dokonanej darowizny udziału w lokalu mieszkalnym na rzecz córki, dodać należy, że przez pojęcie darowizny należy rozumieć typ umowy nazwanej, opisany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z przepisem art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Podstawowym elementem umowy darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości. Przy czym to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być np. korzyścią osobistą. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony. Jeżeli podatnik dokonuje świadczenia, mając nadzieję uzyskania w zamian w przyszłości jakiejś korzyści majątkowej lub osobistej, to nie można mówić o darowiźnie.

W przypadku darowizny mamy zatem do czynienia z nieodpłatnym, jednostronnym świadczeniem. W związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych, ani innego przysporzenia majątkowego. W związku z powyższym przekazanie darowizny nie wywołuje skutków podatkowych u darczyńcy.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów