Faktura korygująca zaliczkę a zmniejszenie podatku VAT

Przeczytaj także: Zwrot VAT naliczonego bez faktury korygującej?

Zasady dokonywania zmniejszenia podstawy opodatkowania wskutek wystawienia faktur korygujących określa art. 29 ust. 4-4c ustawy o VAT. Zgodnie z tymi przepisami podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Przy czym w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. Postępowanie takie należy zachować także w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia korekty faktury do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Warunku posiada potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę nie stosuje się jedynie w przypadku eksportu towarów i WDT, dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium RP, sprzedaży tzw. mediów (energia elektryczna, cieplna, woda, gaz przewodowy, usługi telekomunikacyjne, wywóz nieczystości i śmieci itp.) i innych, w których na fakturze pierwotnej nie wykazano podatku.

W uproszczeniu zatem mówiąc, jeżeli na fakturze pierwotnej pojawił się podatek VAT (poza dostawą mediów), podatnik musi posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę, aby mógł zmniejszyć u siebie o nią wykazany podatek należny.

Niemniej, powyższego nie można stosować w oderwaniu od przepisów określających zasady wystawiania faktur korygujących, na co uwagę zwraca Naczelny Sąd Administracyjny chociażby w wyroku z dnia 29 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 425/10. Wyrok ten dotyczył co prawda okresu, w którym obowiązywało inne rozporządzenie fakturowe, jednakże wydaje się on być nadal aktualny na tle obecnie obowiązujących przepisów.

Otóż w przedmiotowej sprawie kwestią sporną było, czy sprzedawca może wystawić fakturę korygującą do zaliczki i zmniejszyć z tego tytułu u siebie podstawę opodatkowania w sytuacji, gdy nie doszło jeszcze do zwrotu zaliczki.

Zdaniem sądu przy korekcie VAT-u od zaliczki nie bez znaczenia pozostaje kwestia sposobu i terminu rozliczenia przedpłaty. Skoro bowiem pierwotna faktura związana jest z otrzymaniem zaliczki, konieczność (jak i możliwość) wystawienia faktury korygującej powstaje w momencie, w którym następuje zdarzenie skutkujące obniżeniem tego obrotu, czyli np. zwrot przedpłaty podlegającej opodatkowaniu, a więc takiej, która zrodziła obowiązek podatkowy. Korekta faktury i obniżenie podstawy opodatkowania musi stanowić tutaj konsekwencję zwrotu rodzącej uprzednio obowiązek podatkowy przedpłaty.

W takich sytuacjach kolejność czynności winna być następująca: zwrot zaliczki, która podlegała opodatkowaniu, wystawienie faktury korygującej dokumentującej ten zwrot, możliwość obniżenia podstawy opodatkowania w oparciu o tak wystawioną fakturę w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę.