Zamykamy PKPiR i ustalamy dochód za rok podatkowy

Przeczytaj także: Przedsiębiorco! Obniż podatek na koniec roku

Przypomnijmy, iż rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów nakłada na podatników obowiązek sporządzenia spisu z natury na koniec każdego roku podatkowego. Spis ten jest automatycznie spisem początkowym następnego roku. Po sporządzeniu spisu z natury oraz jego wycenie, podatnik ma obowiązek ująć jego wartość w księdze.

Wartość tego spisu należy wpisać do PKPiR według rodzajów jego składników. Możliwe jest także ujęcie spisu w jednej pozycji. Aby skorzystać z drugiego wariantu należy jednak sporządzić na postawie spisu odrębne zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie takie należy przechowywać łącznie z księgą.

Obowiązek ujęcia wartości remanentu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów występuje nawet w sytuacji, gdy wynosi on 0 zł.

Na koniec roku księgę należy także zamknąć. Czynność ta polega na podsumowaniu poszczególnych kolumn. Sposób postępowania w tym zakresie został wyjaśniony w pkt 18 i 19 objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z nimi, sumowań można dokonać na dwa sposoby:

• jeżeli w ciągu roku podatnik sumował kwoty z kolumn narastająco (czyli pod podsumowaniem danego miesiąca wpisywał w poszczególnych kolumnach sumy od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc i w kolejnej pozycji wpisywał w poszczególnych kolumnach sumę od początku roku) to takie podsumowanie po zakończeniu roku wyznacza roczne sumy przychodów i kosztów
• jeżeli natomiast podatnik nie dokonywał podsumowania zapisów kolejnych miesięcy narastająco od początku roku, po zakończeniu roku podatkowego musi na oddzielnej stronie w księdze sporządzić zestawienie roczne; w tym celu należy wpisać do właściwych kolumn sumy z poszczególnych miesięcy i dodać je.

Następnie podatnik musi ustalić dochód za dany rok podatkowy na podstawie wartości wynikających z księgi. Sposób jego ustalenia został opisany w pkt 21 objaśnień do PKPiR. W tym celu należy na oddzielnej stronie księgi:

1. ustalić wartość osiągniętego przychodu w roku podatkowym (kolumna 9)
2. ustalić wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów w sposób następujący:
   • do wartości spisu z natury na początek roku podatkowego doliczyć wartość zakupu towarów handlowych (materiałów) z kolumn 10 i 11, a następnie pomniejszyć o wartość spisu z natury sporządzonego na koniec roku podatkowego,
   • kwotę wynikającą z tego obliczenia powiększyć o kwotę wydatków z kolumny 14 oraz pomniejszyć o wartość wynagrodzeń w naturze w tej części, w której wydatki (koszty) związane z wynagrodzeniami w naturze zostały zaksięgowane w innych kolumnach księgi przychodów i rozchodów (np. w gastronomii koszty zakupu materiałów i towarów handlowych zużytych do przygotowania posiłków dla pracowników zostały wpisane w kolumnie 10);
3. wartość osiągniętego przychodu (kolumna 9) pomniejszyć o wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodu, obliczonych zgodnie z objaśnieniami zawartymi w pkt 2; wynikająca z tego obliczenia różnica stanowi kwotę dochodu osiągniętego w roku podatkowym (jeżeli jest wartością dodatnią) lub kwotę poniesionej straty w roku podatkowym (jeżeli jest wartością ujemną).

Przedstawmy to na przykładzie:

1) Przychód (kolumna 9)	500 000,00
2) Wysokość kosztów uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym: a) wartość spisu z natury na początek roku podatkowego b) plus wydatki na zakup towarów handlowych i materiałów (kolumna 10) c) plus wydatki na koszty uboczne zakupu (kolumna 11) d) minus wartość spisu z natury na koniec roku podatkowego e) plus kwota pozostałych wydatków (kolumna 14) f) minus wartość wynagrodzeń w naturze ujętych w innych kolumnach księgi Razem koszty uzyskania przychodu	20 000,00 300 000,00 15 000,00 25 000,00 70 000,00 2 000,00 378 000,00
3) Ustalenie dochodu osiągniętego w roku podatkowym: a) przychód (pkt 1) b) minus koszty uzyskania przychodów (pkt 2) Dochód (a-b)	500 000,00 378 000,00 122 000,00