Zamknięcie roku w podatkowej księdze przychodów i rozchodów

Przeczytaj także: Sporządzenie i wycena spisu z natury na koniec 2015 r.

31 grudnia każdego roku podatkowego jest dniem, na który przedsiębiorcy (płacący PIT) są zobowiązania do sporządzenia oraz wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. Warto pamiętać, że spisem takim objęte są także towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika oraz towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika, przy czym te ostatnie nie podlegają wycenie.

O sporządzeniu spisu z natury na koniec roku przedsiębiorcy nie muszą zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego. Spisu takiego nie dołącza się także do rocznego PIT-a.

Wycena spisu z natury

Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały. Musi też zawierać określone elementy (mimo braku ustawowego formularza).

Sporządzenie spisu nie kończy się przy tym jedynie na wpisaniu w nim posiadanych składników majątku, o których mowa wyżej. Przedsiębiorca musi dokonać także ich wyceny. Jak? Mówią o tym przepisy rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. I tak:

• materiały i towary handlowe wycenia się według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia;
• półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia;
• odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania;
• niesprzedane wartości dewizowe wycenia się według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy;
• rzeczy zastawione wycenia się wg wartości rynkowej;
• przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej;
• produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury wycenia się z kolei według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.

Ustawodawca mówi także, jak wycenić spis wg cen nabycia a nie zakupu opisanych wyżej składników majątku (czyli jak przyporządkować do nich koszty uboczne zakupu). W praktyce jednakże najczęściej spotykana jest wycena wg cen zakupu.

Spis z natury trafia do księgi.

Tak sporządzony spis z natury winien zostać wpisany do podatkowej księgi przychodów i rozchodów wg poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników (które przechowuje się razem z księgą).

W której pozycji księgi spis ująć? - tego ustawodawca nie mówi. W praktyce za właściwą uznaje się kolumnę 10 księgi przeznaczoną do wpisywania zakupu towarów handlowych i materiałów.