Import usług - nowa definicja podatnika VAT

Przeczytaj także: Kultura, sztuka i rozrywka: gdzie opodatkowanie VAT?

Przed zmianą przepisów podatnikiem VAT z tytułu importu usług był natomiast usługobiorca usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju. Ta z pozoru mała zmiana ma jednak w praktyce swoje istotne skutki.

Poprzednio obowiązująca definicja podatnika z tytułu importu usług stwarzała spore problemy odnośnie opodatkowania usług świadczonych na rzecz polskich nabywców przez podmioty, które wprawdzie posiadały siedzibę poza terytorium kraju, ale które posiadały w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności, np. w formie oddziału firmy zagranicznej. Z ówczesnego brzmienia art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT wynikało, że również w tych sytuacjach zobowiązanym do opodatkowania usługi był polski nabywca usługi z tytułu jej importu, mimo że faktycznie świadczył ją podmiot w ramach działalności prowadzonej na terytorium kraju. W takich sytuacjach nabywca usługi zobowiązany był rozliczać VAT z tytułu jej importu.

W praktyce zdarzało się jednak, że niezorientowane w polskim prawie podatkowym oddziały osoby zagranicznej dokumentowały świadczone przez siebie usługi na rzecz polskich nabywców fakturą z naliczonym VAT. Z kolei nabywcy usług traktowali je tak, jak pozostałe faktury dokumentujące nabyte przez nich towary i usługi (tj. jako dokumenty uprawniające do odliczenia z nich VAT). Tymczasem od nabytych usług usługobiorcy powinni byli rozliczyć VAT z tytułu ich importu. Taką praktykę kwestionowały jednak urzędy skarbowe. Podważały one głównie prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez oddział z tego względu, że należny VAT od usługi rozliczył niewłaściwy podmiot. Ponadto z faktury takiej nie przysługiwało odliczenie VAT, gdyż u świadczeniodawcy usługa ta nie podlegała opodatkowaniu (art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT).

Zmiana brzmienia art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT rozwiązuje powyższy problem. Obecnie nie ma już wątpliwości, że zobowiązanym do rozliczenia VAT będzie usługodawca, gdyż podmiot zagraniczny świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności w kraju. Należy zauważyć, że ustawa o VAT posługuje się w przywołanej regulacji sformułowaniami „siedziba” i „stałe miejsce prowadzenia działalności”, ale nie definiuje tych pojęć. Nie czynią tego również przepisy unijne. Oba sformułowania zdefiniowane zostały natomiast przez ETS w wyrokach C-73/06, 168/84, C-231/94 oraz C-190/95.


Poradnik „VAT w praktyce” to serwis informacyjny, w którym zawsze znajdziesz aktualne informacje, porady.