Przedmiot leasingu: zniszczenie a koszty firmy

Przeczytaj także: Leasing samochodu: opłaty i koszty eksploatacyjne

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

We wniosku wskazano, iż spółka w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystuje składniki majątku (m.in. samochody osobowe, ciężarowe, specjalne) na podstawie umów leasingu operacyjnego. Opłaty wstępne wynikające z zawartych umów rozliczane są proporcjonalnie do czasu trwania umów. W przypadku całkowitego zniszczenia przedmiotu leasingu, firma leasingowa może obciążyć spółkę różnego rodzaju opłatami wynikającymi z zawartych umów leasingowych np. opłatą z tytułu przedterminowego zakończenia umowy. Opłata ta nie jest określona kwotowo. Sposób jej naliczania i obowiązek zapłaty wynika z ogólnych warunków umowy leasingu operacyjnego, które stanowią integralną część umowy leasingu. Powstała wątpliwość, czy w wyniku wygaśnięcia umowy leasingu wskutek zniszczenia przedmiotu leasingu, spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu nierozliczoną część opłaty wstępnej i dodatkową opłatę naliczoną przez firmę leasingową? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 17a pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Wydatkami stanowiącymi przedmiot niniejszego wniosku są: nierozliczona część opłaty wstępnej i dodatkowa opłata naliczona przez firmę leasingową z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy w związku ze zniszczeniem przedmiotu leasingu. Opłaty te wynikają z zawartej umowy leasingu. Dla ich kwalifikacji prawnej niezbędne jest ustalenie:

* czy tego rodzaju koszt nie został ujęty w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a także
* czy pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania istnieje związek przyczynowy.