Samochód (nie)osobowy a koszty podatkowe

Przeczytaj także: Osobowy samochód pokazowy: ubezpieczenie a koszty firmy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka wykorzystuje w ramach leasingu operacyjnego dwa samochody o wartości powyżej 20 000 euro posiadające homologacje samochodów ciężarowych, z tytułu użytkowania których ponosi koszty ubezpieczenia OC i AC. Pierwszy z nich do Volkswagen o dopuszczalnej ładowności 995 kg (dopuszczalna masa całkowita wynosi 2 800 kg) używany jako karetka pogotowia. Jest on przeznaczony do przewozu 3 osób, posiada jeden rząd siedzeń oddzielony od części transportowej zamkniętej stałą przegrodą. W części tej znajduje się miejsce na nosze oraz dwa składane siedzenia dla personelu medycznego. Spółka nie przeprowadziła badania technicznego tego samochodu, nie jest on także pojazdem specjalnym wymienionym w załączniku nr 9 do ustawy o VAT. Drugi z pojazdów to Mercedes Benz o dopuszczalnej ładowności 755 kg (dopuszczalna masa całkowita wynosi 3 250 kg) przeznaczony do przewozu 5 osób. Ma on 2 rzędy siedzeń oraz stałą przegrodę (kratka) oddzielającą część siedzącą od transportowej. Długość części transportowej nie przekracza 50%, pojazd ten nie posiada części otwartej do przewożenia ładunków, nie jest pojazdem specjalnym. Także i dla niego spółka nie przeprowadziła dodatkowego badania technicznego. Zadano pytanie, czy samochody te można traktować jako nie osobowe w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i zaliczać do kosztów uzyskania przychodów składki na ich ubezpieczenie w pełnej wysokości? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zasady opodatkowania stron umowy leasingu podatkiem dochodowym od osób prawnych reguluje rozdział 4a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zmianami).

Zgodnie z art. 17a pkt 1 powołanej ustawy, ilekroć w rozdziale jest mowa o umowie leasingu rozumie się przez to umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty.

Natomiast na podstawie art. 17b ust. 1 ww. ustawy, (leasing operacyjny) opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2, jeżeli umowa ta spełnia następujące warunki:

1. została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz
2. suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Gramatyczna wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z przychodami, w tym służą zachowaniu lub zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Z przepisów powyższych wynika zatem, iż – co do zasady – jeżeli umowa leasingu spełnia warunki określone w art. 17b ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych to ponoszone przez leasingobiorcę (korzystającego) w związku z tą umową wydatki w podstawowym okresie, z tytułu używania przedmiotu leasingu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Tak więc koszty składek na ubezpieczenie pojazdów samochodowych używanych na podstawie umowy leasingu operacyjnego, jeżeli zgodnie z umową do ich ponoszenia zobowiązany jest korzystający, będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.