Dom maklerski: nabycie akcji a podatek PCC

Przeczytaj także: Opodatkowanie PCC transakcji internetowych

Stan faktyczny, będący przedmiotem wniosku o udzielenie interpretacji, dotyczył sytuacji, w której wnioskodawca nabył na podstawie umowy sprzedaży akcje pewnej spółki od osoby fizycznej za obowiązkowym pośrednictwem domu maklerskiego. Z tytułu wykonania powyższych czynności, wnioskodawca został zobowiązany do uiszczenia prowizji od wartości zarejestrowanych akcji, zgodnie z tabelą opłat i prowizji od czynności dokonywanych na instrumentach finansowych przez dom maklerski.

U wnioskodawcy pojawiła się wątpliwość, czy czynność nabycia akcji za pośrednictwem domu maklerskiego podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w świetle przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm., dalej „ustawa o PCC”). Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z ustawą o PCC, zwolniona od podatku jest sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, dalej „ustawa”), firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych praw dokonywana w ramach obrotu zorganizowanego.

Należy podkreślić, na co wskazał również wnioskodawca, że firmą inwestycyjną, zgodnie z definicją zawartą w ustawie jest dom maklerski, a akcje mieszczą się w definicji maklerskich instrumentów finansowych, zatem dokonana przez wnioskodawcę czynność nabycia akcji na podstawie umowy sprzedaży (skuteczna za obowiązkowym pośrednictwem biura maklerskiego) nie podlega opodatkowaniu PCC.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach (dalej „organ podatkowy”) podzielił stanowisko wnioskodawcy, podkreślając, że art. 1 ust. 1 ustawy o PCC zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu PCC., W tym katalogu znajdują się m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W związku z czym, co do zasady sprzedaż prawa majątkowego podlega opodatkowaniu PCC.

Jednakże organ podatkowy wskazał również, że istnieją sytuacje, w których nawet czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy o PCC, np. umowa sprzedaży praw majątkowych, jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Taką sytuację przewiduje art. 9 pkt 9 ustawy o PCC, zgodnie z którym od podatku zwolniona jest sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi w rozumieniu przepisów ustawy firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych praw dokonywana w ramach obrotu zorganizowanego.

Przy czym wskazać należy, że pod pojęciem instrumentów finansowych rozumie się m.in. papiery wartościowe, które obejmują: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego. Z kolei pojęcie firmy inwestycyjnej obejmuje m.in. domy maklerskie, czy też banki prowadzące działalność maklerską.

Ponadto, organ podatkowy zauważył, że sprzedaż papierów wartościowych należy uznać za umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych, a drugą stronę do zapłaty ceny. W związku z tym stwierdził on, iż sprzedaż akcji to szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i podlega regulacjom ustawy o PCC. Przy czym, jeżeli dokonywana jest ona za pośrednictwem określonych podmiotów, takich jak dom maklerski, to korzysta ze zwolnienia z tegoż podatku.

Podsumowując, należy stwierdzić, że jeśli na mocy umowy sprzedaży dokonamy nabycia akcji za pośrednictwem domu maklerskiego, to taka czynność jest zwolniona od PCC. Jeśli zatem chcemy skorzystać ze zwolnienia od podatku, to musimy pamiętać o obowiązkowym pośrednictwie firmy inwestycyjnej (domu maklerskiego lub banku prowadzącego działalność maklerską), które dotyczyć musi sprzedaży, a nie innej czynności dokonywanej w związku ze sprzedażą. Z pośrednictwem przy zawieraniu umowy sprzedaży mamy do czynienia w sytuacji, gdy dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską uczestniczy przy zawarciu umowy.

Powyższa interpretacja będzie miała istotne znaczenie dla podmiotów planujących nabycie akcji, które chciałyby skorzystać ze zwolnienia z PCC.