Najem nieruchomości: odszkodowanie a podatek

Przeczytaj także: Fiskus dzieli, sądy łączą czyli odsetki karne i kary umowne w PIT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?
28 lutego 2008 r. wnioskodawczyni zawarła z bankiem umowę najmu lokalu użytkowego. Od uzyskanego z tego tytułu przychodu płaciła ryczałt ewidencjonowany. Umowa została zawarta na czas określony z możliwością jej wcześniejszego rozwiązania w razie zaistnienia enumeratywnie wskazanych przypadków. Z uwagi na konieczność jej wcześniejszego rozwiązania z innej przyczyny podjęte zostały negocjacje w celu ustalenia warunków wcześniejszego rozwiązania. Zgodnie z zawartym porozumieniem termin rozwiązania umowy został ustalony na 26.08.2010 r. a najemca zapłaci wynajmującemu w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy określoną kwotę należności. Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy należność ta może być opodatkowana jak przychody z najmu, jako że jest ściśle związana z taką umową? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 6 i 9 powołanej ustawy, źródłami przychodów są:

* najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,
* inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z kolei zgodnie z postanowieniami art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.), ustawa ta reguluje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne: osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Stosownie do uregulowań zawartych w art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.(…)

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota pieniężna ma za zadanie zrekompensować straty poniesione przez Wnioskodawczynię w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy. Nie stanowi ona czynszu najmu, a jest wynagrodzeniem wynikającym z zawartego porozumienia.

Z tego też względu kwota uzyskana tytułem rekompensaty finansowej za wcześniejsze ustanie stosunku najmu, na podstawie art. 9 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi przychód, który zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy należy wykazać w zeznaniu rocznym i zakwalifikować jako przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej określonej w art. 27 ww. ustawy.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, iż otrzymana należność będzie stanowiła u Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, który podlega opodatkowaniu i wykazaniu w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym została wypłacona, łącznie z innymi dochodami osiągniętymi w tym samym roku podatkowym, podlegającymi opodatkowaniu na zasadach ogólnych.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów