Przedwczesna faktura zaliczkowa: rozliczenie VAT

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Podobne rozstrzygnięcie odnaleźć można w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt I FSK 1079/09. W stanie faktycznym rozstrzyganym przez Sąd, spółka otrzymała fakturę zaliczkową w październiku, natomiast zaliczka została wpłacona dopiero w grudniu. Spółka odliczyła podatek naliczony dopiero w momencie wpłaty zaliczki, jednak uczyniła to poprzez korektę deklaracji VAT za październik - miesiąc otrzymania faktury zaliczkowej.

Dopiero ziszczenie się tego warunku materialno-prawnego, który skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego po stronie wystawcy faktury zaliczkowej, powoduje, że wystawiona wcześniej faktura może zostać uwzględniona jako dokument dający prawo do odliczenia podatku naliczonego. Odliczenie to może jednak nastąpić w rozliczeniu za okres nie wcześniejszy niż ziszczenie się tego materialno-prawnego warunku, jakim jest powstanie obowiązku podatkowego.

NSA nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika, w myśl którego odliczenie VAT powinno być dokonane w rozliczeniu za miesiąc otrzymania faktury, ponieważ w miesiącu tym nie nastąpiła wpłata zaliczki, w związku z czym nie powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu i jednocześnie nabywca nie nabył prawa do odliczenia podatku naliczonego. Sąd powołał przepis art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a) ustawy o VAT, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności. Sąd podkreślił, że prawo to może powstać dopiero w przypadku wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie zaliczki przez kontrahenta.

W świetle obowiązujących przepisów, zdaniem Sądu, dla odliczenia podatku naliczonego z faktury zaliczkowej istotnym jest powstanie obowiązku podatkowego z tytułu jej uiszczenia u podmiotu otrzymującego zaliczkę (dostawcy, usługodawcy) i udokumentowanie przez niego tego faktu stosowną fakturą. Przy spełnieniu tych warunków uiszczający zaliczkę podatnik może odliczyć podatek wykazany w fakturze w rozliczeniu za miesiąc (kwartał) jej otrzymania lub jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

NSA wskazał, że dysponowanie przez nabywcę fakturą wystawioną przez zbywcę stanowi w tym przypadku jedynie formalny warunek skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, który to warunek nie stanowi uprawnienia do odliczenia podatku jeżeli nie towarzyszy mu spełnienie warunku w postaci zaistnienia rzeczywistej (materialnej) czynności rodzącej u wystawcy faktury obowiązek podatkowy (otrzymanie zaliczki).

Dopiero więc ziszczenie się tego warunku materialno-prawnego, który skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego po stronie wystawcy faktury zaliczkowej, powoduje że wystawiona wcześniej faktura może zostać uwzględniona jako dokument dający prawo do odliczenia podatku naliczonego. Odliczenie to może jednak nastąpić w rozliczeniu za okres nie wcześniejszy niż okres, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Reasumując

1. Fakturę zaliczkową należy wystawić z chwilą otrzymania zaliczki - nie później niż w siódmym dniu od jej otrzymania.
2. Organy podatkowe w praktyce akceptują wcześniejsze wystawienie faktury VAT, jednak obowiązek podatkowy w tym przypadku należy wykazać prawidłowo - czyli w momencie otrzymania zaliczki.
3. Przedwczesne otrzymanie faktury zaliczkowej - przed uiszczeniem zaliczki, oznacza, że podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego z tej faktury dopiero z chwilą uiszczenia zaliczki. Odliczenie w takim przypadku powinno jednak nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym podatnik uiścił zaliczkę, lub za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, a nie za okres, w którym otrzymano fakturę.

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.