Ryczałt ewidencjonowany i zasady ogólne a amortyzacja

Przeczytaj także: Amortyzacja gdy zmiana z ryczałtu na zasady ogólne

Odpowiedź: Tak. Będzie miał Pan prawo ujmowania wskazanych w pytaniu odpisów amortyzacyjnych w kosztach.

Podatnicy, którzy stosują opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, są zobowiązani do prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W wykazie tym, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - należy ująć m.in. datę nabycia środka trwałego oraz datę przyjęcia go do używania, wartość początkową a także stawkę amortyzacyjną.

Ze względu na konstrukcję podatku ryczałtowego, podatnik nie ma możliwości rozliczania odpisów amortyzacyjnych od firmowych składników majątkowych w kosztach swojej działalności. Stan ten zmienia się po przejściu z ryczałtu ewidencjonowanego na opodatkowanie według skali bądź opodatkowanie podatkiem liniowym. Obydwie formy opodatkowania umożliwiają rozliczenie w rachunku podatkowym wydatków na nabycie środków trwałych. W tym celu podatnik powinien założyć ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wartość środków trwałych nabytych w trakcie opodatkowania ryczałtem należy określić w wysokości ustalonej w prowadzonym dotychczas wykazie.

W razie zmiany formy opodatkowania podatnicy, założywszy ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - uwzględniają w niej odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego (art. 22n ust. 5 updof). Jednocześnie jednak, odpisy amortyzacyjne obliczone za okres opodatkowania w formie ryczałtowej nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Przesądza o tym przepis art. 22n ust. 6 updof, który stanowi, że w razie braku ewidencji (a w okresie opłacania ryczałtu nie było ewidencji, lecz wykaz) dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów podatkowych.

W związku z tym rozliczenie samochodów nabytych i przyjętych do używania w czasie, gdy opłacał Pan ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie będzie pełne.

PRZYKŁAD
Właściciel firmy transportowej opłaca podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W czerwcu 2010 r. nabył na potrzeby firmy i wprowadził do wykazu środków trwałych samochód ciężarowy. Wartość początkowa (cena nabycia) tego pojazdu wynosiła 120.000 zł.
Od 1 stycznia 2011 r. przedsiębiorca opodatkowany jest na zasadach ogólnych. Aby nadać amortyzacji środków trwałych charakter koszu podatkowego założył ewidencję tych składników majątkowych, w której umieścił również pojazd zakupiony w czerwcu 2010 r. Ustalił jego wartość początkową (cenę nabycia) na kwotę 120.000 zł i zastosował 20% stawkę amortyzacyjną.
W związku z tym, miesięczny odpis amortyzacyjny wynosi: 2.000 zł = (120.000 x 20%) : 12 miesięcy.
Wziąwszy pod uwagę to, że w roku 2010 przez 6 pełnych miesięcy pojazd figurował w wykazie środków trwałych - odpisy za ten okres, w łącznej wysokości 12.000 zł (tj. 2.000 zł x 6), nie będą mogły zostać zaliczone do kosztów podatkowych. Kosztami mogą być natomiast wszystkie pozostałe odpisy, aż do pełnego zamortyzowana samochodu.

Częstotliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych, a co za tym idzie rozłożenie kosztów amortyzacji w czasie, zależy od decyzji podatnika. Do wyboru są trzy możliwości: w równych ratach co miesiąc; w równych ratach co kwartał i jednorazowo na koniec roku (art. 22h ust.4 updof).

Należy jednak zaznaczyć, że suma odpisów amortyzacyjnych dokonanych w pierwszym roku, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia go do ewidencji do końca tego roku.

PRZYKŁAD
Samochód ciężarowy został zakupiony w lutym 2011 r. i w tym samym miesiącu wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Jego wartość początkowa wynosiła 180.000 zł.
Zastosowano 20% stawkę amortyzacyjną.
Amortyzacja w pierwszym roku może mieć następujący przebieg:
miesięczna: (180.000 zł x 20%) : 12 = 3.000 zł; przedsiębiorca dokona odpisu amortyzacyjnego w każdym miesiącu, od marca do grudnia,
kwartalna: I kwartał - odpis amortyzacyjny: 3.000 zł, II kwartał - odpis amortyzacyjny: 9.000 zł, III kwartał - odpis amortyzacyjny: 9.000 zł, IV kwartał - odpis amortyzacyjny: 9.000 zł,
jednorazowa na koniec roku - w wysokości 30.000 zł = (10 miesięcy x 3.000 zł).

Podstawa prawna:

• art. 22h ust. 4, art. 22n ust. 5, ust. 6 i ust. 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., nr 51, poz. 307 ze zm.),
• rozporządzenie Ministra Finansów z 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. nr 219, poz.1836 ze zm.).

Czy wiesz jak rozliczać podatki dochodowe? Odpowiedź znajdziesz w poradniku "Podatki dochodowe w praktyce". Znajdziesz w nim porady i praktyczne przykłady dotyczące rozliczeń podatkowych w firmie.