Rozliczanie VAT przez małych podatników w 2012 r.

Przeczytaj także: Mały podatnik VAT w 2009 r.

Jednak, w styczniu 2012 r. będzie obowiązywał już znacznie wyższy limit obrotów dla małych podatników i w tym nowym, wyższym limicie podatnik się zmieścił. Patrząc zatem na obowiązujące w danym momencie przepisy w zakresie VAT, nasza redakcja stoi na stanowisku, iż w tym specyficznym przypadku podatnik w 2012 r. nadal będzie miał status małego podatnika w rozumieniu ustawy o VAT.

3. Metoda kasowa rozliczania VAT
Kasowa metoda rozliczeń polega na tym, że obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje nie według zasad ogólnych, ale z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 21 ust. 1 ustawy o VAT). Jeżeli więc należność nie zostanie uregulowana w ciągu 90 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, obowiązek podatkowy powstawał będzie owego 90. dnia. Natomiast wcześniejsze uregulowanie całości lub części należności powodować będzie powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Wybór metody kasowej jest możliwy, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który podatnik ma zamiar stosować metodę kasową.

Przykład
Podatnik zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego o wyborze kasowej metody rozliczeń podatku VAT w dniu 10 października 2011 r. W związku z tym będzie mógł rozpocząć rozliczanie się metodą kasową począwszy od pierwszego kwartału 2012 r., czyli od 1 stycznia 2012 r.

Oprócz szczególnych zasad rozliczania podatku należnego, mali podatnicy rozliczający się metodą kasową w sposób szczególny dokonują również rozliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 86 ust. 16 ustawy o VAT, mogą oni obniżyć kwotę podatku należnego o podatek naliczony dopiero w rozliczeniu za kwartał, w którym:

• uregulowali całą należność wynikającą z otrzymanej od kontrahenta faktury;
• dokonali zapłaty podatku wynikającego z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji celnych

- nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury lub dokumentu celnego.

Oznacza to, iż tak jak w przypadku podatku należnego, gdzie obowiązek podatkowy został związany z uregulowaniem należności przez kontrahenta, tak przy podatku naliczonym możliwość jego odliczenia została związana z uregulowaniem należności przez podatnika. Należy zwrócić uwagę, iż zarówno w odniesieniu do podatku należnego, jak i podatku naliczonego nie ma mowy o otrzymaniu lub uiszczeniu zapłaty, lecz o uregulowaniu należności, co wskazuje, iż chodzi tu o wszystkie sposoby wygaśnięcia należności w tym np. o potrącenie. Przy czym o ile obowiązek podatkowy w podatku należnym na pewno powstanie (choć odsunięty w czasie) nawet gdy kontrahent nie ureguluje swojej należności, o tyle brak uregulowania należności przez podatnika uniemożliwia mu dokonanie odliczenia.

Od powyższej zasady wprowadzono jednak kilka wyjątków dotyczących np.: importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także przypadków, w których podatnikiem z tytułu dostawy towarów jest ich nabywca, nabycia tzw. usług powszechnych, stosowania w imporcie towarów procedury uproszczonej.

W sytuacji gdy podatnik długo zwleka z uregulowaniem należności, odliczenie będzie miało miejsce nawet po upływie znacznego okresu czasu.

Uwaga
Wybór kasowej metody rozliczeń wiąże się z rozliczaniem za okresy kwartalne na formularzu VAT-7K.

3.1. Utrata prawa do rozliczania VAT metodą kasową
Możliwość wyboru metody kasowej uzależniona jest od limitu obrotów osiągniętych w poprzednim roku podatkowym. Dlatego też utrata prawa do stosowania metody kasowej została związana z przekroczeniem tego limitu.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 4 ustawy o VAT, mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie limitu obrotów określonego w art. 2 pkt 25 tej ustawy.

Jak stanowi art. 99 ust. 5 ustawy podatnicy, którzy utracili prawo do stosowania metody kasowej składają deklaracje podatkowe za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie obrotu powodujące utratę prawa do rozliczania się metodą kasową.

Pomimo utraty prawa do stosowania metody kasowej, podatnicy ci mogą również składać deklaracje kwartalne po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa VAT-7D.