Likwidacja firmy: przekazanie majątku a podatek VAT

Przeczytaj także: Kasa fiskalna w remanencie likwidacyjnym firmy

I tak należy pamiętać, że art. 14 ust. 1 ustawy o VAT mówi, że opodatkowaniu podlegają towary własnej produkcji i te, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów w dwóch przypadkach. Po pierwsze, w sytuacji rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej, a po drugie, gdy podatnik VAT będący osobą fizyczną zaprzestał wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu i ma obowiązek zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Jak wiadomo, jedną z czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jest odpłatna dostawa towarów. Jednocześnie w obrocie gospodarczym mogą występować sytuacje, w których podatnik nie wykona w stosunku do tych towarów czynności uznanej za dostawę. Ustawodawca przewidział jednak wyjątki i określił, że takie czynności także są opodatkowane VAT. Wyjątek taki określono w art. 14 ust. 1 ustawy o VAT. W przepisie tym ustawodawca wprowadził opodatkowanie towarów ujętych w spisie z natury, wykonywanym po likwidacji spółek niemających osobowości prawnej lub działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną. Gdyby takiej szczególnej regulacji nie było, to osoby fizyczne – w tym byli wspólnicy spółek niemających osobowości prawnej lub osoby, które prowadziły jednoosobową działalność gospodarczą, mogłyby uniknąć podatku.

Po likwidacji spółki, osoby fizyczne przejmują majątek spółki, od którego został odliczony podatek od towarów i usług. Występujące w tym przypadku w roli konsumentów osoby fizyczne otrzymałyby towary bez VAT, co naruszałoby zasadę powszechności opodatkowania. Stąd też konieczność wykazania podatku należnego z tytułu remanentu końcowego, na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o VAT. Obowiązek wykazania nie oznacza jednak, że trzeba zapłacić VAT.
WSA w Opolu w wyroku z 18 stycznia 2012 r., sygn. akt I SA/Op 460/11 uznał, iż wspólnik będący osobą prawną na rzecz, którego zostanie przeniesiony majątek likwidowanej spółki, nie płaci podatku od towarów i usług. WSA powołał się na wyrok NSA z 21 kwietnia 2009 r. (sygn. akt I FSK 59/08), w którym sąd ten wskazał, że wydanie majątku w ramach likwidacji spółki kapitałowej wspólnikowi mającemu osobowość prawną prawie zawsze będzie przekazaniem towarów między dwoma podatnikami. Skoro towary te stanowią część majątku spółki wykorzystywaną przez nią w działalności gospodarczej, należy założyć, że ich odbiorca również prowadzący taką działalność nie działa, jako konsument, a przeciwnie, że przekazane mu towary wykorzysta w działalności gospodarczej. Zatem w przypadku przekazania majątku likwidowanej spółki kapitałowej wspólnikowi będącemu osobą prawną nie wystąpi ryzyko, że taki podmiot zostanie ostatecznym konsumentem, który otrzyma towary wchodzące w skład majątku likwidacyjnego bez podatku od towarów i usług.


W czasopiśmie „Serwis Podatkowy VAT” omawiamy planowane zmiany w VAT oraz ich konsekwencje dla Twojej firmy, podajemy również rozwiązania konkretnych problemów polskich księgowych.