Zwrot VAT gdy likwidacja spółki cywilnej

Przeczytaj także: Likwidacja firmy: zwrot podatku VAT

Przypomnijmy, art. 87 ustawy o VAT mówi, że w przypadku gdy podlegająca odliczeniu kwota podatku naliczonego określona w deklaracji, jest w danym okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Urząd skarbowy dokonuje zwrotu na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, lub na wskazany przez podatnika rachunek banku lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu, na podstawie złożonego przez podatnika, do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu.
Sam zwrot jest dokonywany w terminie 25, 60 bądź 180 dni od złożenia deklaracji w zależności od towarzyszących mu okoliczności, przy czym może zostać w niektórych sytuacjach przez fiskusa wydłużony.

Art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje zaś, że podatnikami są tutaj nie tylko osoby prawne i osoby fizyczne, ale także jest noski organizacyjne niemające osobowości prawnej, do których zalicza się chociażby spółki cywilne. Oznacza to, iż w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie takiej spółki, fiskus dokonuje zwrotów podatku VAT na jej konto bankowe, a nie konta bankowe wspólników (jako że zwrotu dokonuje się na rachunek bankowy podatnika, którym jest spóła).

Od powyższego występuje jednak pewien wyjątek, a dotyczy on likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej w formie takiej spółki. Otóż art. 14 ust. 9a ustawy mówi tutaj, że osobom, które były wspólnikami spółek cywilnych lub handlowych niemających osobowości prawnej w dniu ich rozwiązania, przysługuje prawo zwrotu różnicy podatku wykazanego w deklaracji podatkowej za okres, w którym te spółki były podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni. Tyczy się to przede wszystkim ostatniej składanej deklaracji przez spółkę. Przy czym należy pamiętać, że nie zawsze tutaj występuje podatek do zwrotu (i to nawet mimo dokonania w ostatnim okresie rozliczeniowym zakupów większych od sprzedaży). Opodatkowaniu podlega bowiem również tzw. remanent likwidacyjny, który obejmuje wszelkie towary pozostające na dzień likwidacji spółki (a więc niesprzedane), w stosunku do których przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Jeżeli jednak nadwyżka podatku naliczonego nad należnym mimo wszystko występuje, można zażądać jej zwrotu. Tej fiskus dokonuje byłym wspólnikom spółki na podstawie złożonej deklaracji podatkowej wraz załączonymi do niej:

1. umową spółki, aktualną na dzień rozwiązania spółki;
2. wykazem rachunków bankowych byłych wspólników w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub rachunków byłych wspólników w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której są członkami, na które ma być dokonany zwrot różnicy podatku.

Co niezwykle ważne, w takiej sytuacji zwrot jest dokonywany w proporcjach wynikających z prawa do udziału w zysku określonego w umowie spółki, a jeżeli z umowy nie wynikają te udziały przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Tym samym zwrotu takiego nie otrzyma np. jeden wspólnik, a każdy z nich w części przypadającej na jego udział w zyskach zlikwidowanej spółki.

Może się przy tym zdarzyć, że wspólnicy nie złożą wraz z ostatnią deklaracją (w której jest wykazany zwrot) dokumentów, o których mowa wyżej (czyli umowy spółki bądź wykazu rachunków bankowych). W takiej sytuacji kwota zwrotu jest składana do depozytu organu podatkowego (o czym mówi art. 14 ust. 9e ustawy o VAT). Jeżeli natomiast załączono umowę spółki i jedynie część rachunków bankowych, do depozytu składana jest kwota przypadająca na byłego wspólnika (bądź wspólników), którego rachunku bankowego nie podano.

Co do zasady kwota zwrotu złożona w depozycie nie podlega oprocentowaniu. Wyjątek od tej reguły został wskazany w art. 14 ust. 9j ustawy, w myśl którego oprocentowanie od kwoty zwrotu podatku złożonej w depozycie jest naliczane od 15. dnia po dniu złożenia fiskusowi wymienionych wyżej brakujących dokumentów.