Usługi doradztwa w kosztach podatkowych firmy

Przeczytaj także: Samochód używany jako towar handlowy w księdze podatkowej

Doradztwo przy inwestycjach
Doradztwo w zakresie pozyskania środków finansowych wiąże się z ogólnym funkcjonowaniem firmy. Stąd, jak wcześniej wspomniano, koszty te ujmuje się bezpośrednio w kosztach podatkowych. Inny charakter mają jednak koszty doradztwa dotyczącego bezpośrednio realizowanej inwestycji, np. doradztwo techniczne w procesie budowy środka trwałego. Uważamy, że w takim przypadku wydatki na zakup usług doradztwa powinny być uznane za koszty wytworzenia środka trwałego, które składają się na jego wartość początkową zgodnie z art. 22g ust. 4 updof oraz art. 16g ust. 4 updop. To stanowisko potwierdzają wyjaśnienia organów podatkowych (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 października 2011 r., nr ILPB4/423-238/11-4/ŁM).

Ochrona interesów firmy
Nie ulega wątpliwości, że za koszty uzyskania przychodów mogą być uznane koszty pomocy prawnej, gdy podatnicy korzystają z niej w toku normalnego funkcjonowania firmy. Dzięki doradztwu prawnemu podatnicy mogą uchronić się np. od kar grożących za naruszenie przepisów prawa albo uniknąć strat finansowych spowodowanych zaangażowaniem się w realizację prawnie wątpliwych projektów.

Trudności interpretacyjne pojawiają się natomiast przy dokonywaniu podatkowej kwalifikacji kosztów doradztwa prawnego związanego z prowadzeniem przez podatników sporów sądowych. Analiza orzecznictwa w tym zakresie pozwala uznać, że koszty zastępstwa procesowego mogą być ujmowane do kosztów podatkowych, o ile w postępowaniu sądowym podatnicy dochodzą swoich praw lub bronią swoich interesów. Potwierdza to m.in. wyrok WSA w Warszawie z 2 czerwca 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2593/10 (orzeczenie nieprawomocne).

Przykładem takiego stanowiska jest również interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 5 września 2012 r., nr IPTPB3/423-203/12-2/MF. Organ podatkowy potwierdził w niej, że w przypadku podatnika (spółki z o.o.) koszty pomocy prawnej, ponoszone w związku ze sporem sądowym toczonym z jednym z udziałowców, są kosztami uzyskania przychodów. Uznał bowiem, że skoro podatnik ponosi te koszty w celu zakończenia konfliktu, wyjaśnienia sytuacji prawnej spółki, odbudowy jej wiarygodności biznesowej i przywrócenia zdolności decyzyjnych, to wykazują one pośredni związek z przychodami osiąganymi z wykonywanej działalności i mogą być ujęte do kosztów podatkowych w dacie ich poniesienia.

Dokumentowanie nabycia usług doradczych
Usługi doradcze zaliczane są do tzw. usług niematerialnych. Wykazują one ogólny związek z działalnością prowadzoną przez podatników i nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w przychodach osiąganych z tej działalności. Z tego względu, decydując o zaliczeniu kosztów usług doradczych do kosztów uzyskania przychodów, podatnicy muszą dołożyć wszelkiej staranności w celu ich właściwego udokumentowania. Zgromadzona dokumentacja powinna potwierdzać:

• rzeczywiste wykonanie usługi przez podmiot, na rzecz którego poniesiono wydatek,
• korzyści wynikające dla podatnika z wykonania nabytych usług.

Wskazuje na to orzecznictwo sądowe i wyjaśnienia organów podatkowych (por. wyrok NSA z 7 grudnia 2007 r., sygn. akt II FSK 1425/06. Warto pamiętać, iż jak stwierdził WSA w Bydgoszczy w wyroku z 2 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 658/09: "Faktura nie jest dowodem wykonania umowy; dla oceny faktury jako dokumentu stanowiącego przeprowadzenie operacji gospodarczej istotne znaczenie mają nie tylko jej cechy formalne, lecz również okoliczności faktyczne sprawy".

Aby zatem nie narazić się na spory z fiskusem, podatnicy powinni zadbać nie tylko o sporządzenie pisemnej umowy z firmą doradczą, ale również o udokumentowanie wykonania usługi. Temu celowi mogą służyć np. utrwalone na piśmie opinie, raporty czy ekspertyzy, protokoły ze spotkania z wykonawcą usługi, korespondencja wskazująca na postęp prac związanych z wykonaniem usługi itp.

W przypadku podjęcia współpracy z podmiotami powiązanymi należy też pamiętać o sporządzeniu odpowiedniej dokumentacji podatkowej wymaganej w warunkach określonych w art. 25a updof i art. 9a updop.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.