Różnice kursowe w podatku dochodowym gdy różne waluty?

Przeczytaj także: Ujemne różnice kursowe w podatku dochodowym

Z reguły zapłata za fakturę walutową następuje w tej samej walucie, w jakiej ta jest wystawiona. Nie musi jednak tak być zawsze. Rzeczywistość gospodarcza pokazuje, że np. faktura wystawiona w funtach brytyjskich może zostać uregulowana w euro. Nabywca może bowiem nie mieć rachunku walutowego dla GBP, a większość firm ma rachunki w euro. Nie ma przy tym prawnych przeciwwskazań takiego uregulowania należności, jeżeli tylko strony transakcji się na to zgodzą. Czy jednak i w takim przypadku przepisy dotyczące podatkowych różnic kursowych należy stosować?

Przepisy dotyczące różnic kursowych znalazły się w art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio art. 24c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Określają one zarówno to, co pod pojęciem różnic kursowych należy rozumieć oraz, kiedy mamy do czynienia z dodatnimi różnicami kursowymi (zwiększającymi przychód, a co za tym idzie, docelowo także i podstawę opodatkowania), a kiedy z różnicami ujemnymi (zwiększającymi koszty i zmniejszającymi podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym).

I tak dodatnie bądź ujemne różnice kursowe powstają, gdy wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote wg kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest inna od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej na złote wg faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia, albo gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote wg kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest inna od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej wg faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Za „koszt poniesiony” uważa się tutaj natomiast koszt wynikający z otrzymanej faktury, rachunku czy innego dowodu w przypadku braku tych dwóch wymienionych, a za „dzień zapłaty” dzień uregulowana zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności.

Jak już wskazano we wstępie, celem tychże regulacji jest korekta zarachowanych wcześniej przychodów bądź kosztów, wyrażonych w walutach obcych i przeliczonych na złote po średnim kursie NBP, do ich rzeczywistej wysokości poprzez zastosowanie kursu faktycznego. W zakresie rozpatrywanej przez nas kwestii warto przy tym przytoczyć interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 maja 2010 r. nr ITPB1/415-169a/10/MR, w której wskazał on (wykładnia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), że „(…) Z analizy zapisów ww. wypływa jednoznaczny wniosek, iż z różnicami kursowymi w sensie podatkowym mamy do czynienia tylko wtedy, gdy równocześnie:
• dane zdarzenie gospodarcze wyrażone zostało w walucie obcej,
• realizacja tego zdarzenia nastąpiła w walucie obcej.

Przy czym przepisy nie określają, że musi to być waluta obca, w której została wystawiona faktura.(…)”

W rozpatrywanej sprawie wnioskodawca posiadał konto walutowe w koronach norweskich, z którego regulował zobowiązania z tytułu zakupu towarów w Danii, wyrażone w koronach duńskich.

Reasumując, jeżeli koszt bądź przychód jest wyrażony w walucie obcej i ich uregulowanie także nastąpi w walucie obcej, przy transakcjach tych wystąpią podatkowe różnice kursowe. Występują one także wówczas, gdy uregulowanie danego zobowiązania określonego w walucie obcej nastąpi inną walutą obcą. Tak samo jest w przypadku należności.