Ryczałt ewidencjonowany / podatek liniowy a usługi dla zakładu pracy

Przeczytaj także: Podatek liniowy a utrata/nieskuteczny ryczałt ewidencjonowany

Istotnie ogranicza się tutaj bowiem możliwość wybrania odpowiedniej formy opodatkowania. Przypomnijmy bowiem, że bez jakichkolwiek ograniczeń można korzystać tylko z opodatkowania firmy skalą podatkową. Podatek liniowy czy ryczałt mają natomiast pewne obostrzenia. I właśnie takim obostrzeniem jest wykonywanie usług dla byłego bądź obecnego pracodawcy.

Podatek liniowy

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że przedsiębiorca może wybrać dla swoje firmy opodatkowanie podatkiem liniowym. Jeżeli jednak taki podatnik uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, traci on w tym roku podatkowym prawo do opodatkowania stawką liniową i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku obliczonych wg skali podatkowej. Trzeba tutaj także dopłacić odsetki za zwłokę, jeżeli wpłacone wcześniej zaliczki były (po ich przeliczeniu wg skali podatkowej) zaniżone.

Tym samym, aby nie martwić się utratą prawa do podatku liniowego, usługi na rzecz byłego pracodawcy muszą być świadczone najwcześniej w roku podatkowym następującym po tym, w którym rozwiązana została umowa o pracę.

Ryczałt ewidencjonowany

W przypadku ryczałtu ewidencjonowanego sytuacja jest nieco inna. Tutaj bowiem ustawodawca wskazuje, że prawa do tej formy opodatkowania nie mają podatnicy rozpoczynający działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

W odróżnieniu od podatku liniowego zatem regulacja przewidziana dla ryczałtowców obejmuje nie jeden, a dwa lata podatkowe. Z drugiej jednak strony nie jest skierowana do wszystkich firm, a jedynie tych nowych.
Ustawodawca bowiem wprost wskazuje, że winni ją stosować jedynie podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą (samodzielnie bądź w formie spółki osobowej).

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 26.02.2016 r. nr ITPB1/4511-1168/15/MPŁ wyjaśnił, że wykonywanie usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy wyłącza możliwość skorzystania z opodatkowania ryczałtem ale wyłącznie wówczas, gdy w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w roku poprzedzającym ten rok podatnik wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres jego działalności gospodarczej. W pozostałych przypadkach świadczenie takich usług dla ex-pracodawcy prawa do ryczałtu nie pozbawia.

Przepisy te dotyczą zatem jedynie podatników rozpoczynających działalność gospodarczą. W rezultacie nie znajdują one zastosowania w sytuacji podatnika, który usługi na rzecz byłego pracodawcy zaczął świadczyć w drugim roku prowadzenia działalności gospodarczej.

Zakres podmiotowy omawianego wyłączenia obejmuje zatem jedynie podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. W efekcie podatnik, który prowadzi firmę już kilka lat, wyłączeniem tym nie musi się przejmować nawet wówczas, gdy zamierza rozpocząć świadczenie usług nie tylko na rzecz byłego, ale i obecnego pracodawcy.

O ile zatem prawo do podatku liniowego, na skutek wykonywania w ramach prowadzonej działalności czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w takim samym zakresie, jak świadczone w ramach stosunku pracy, może utracić każdy przedsiębiorca (a nie tylko nowa firma), tak w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego utrata prawa do tej formy opodatkowania ogranicza się jedynie do przedsiębiorców w pierwszym roku prowadzenia firmy.

Także skutki w zakresie liczenia podatku przy ryczałcie ewidencjonowanym są mniej restrykcyjne przy utracie tej formy opodatkowania aniżeli podatku liniowego. Tutaj bowiem podatnik traci prawo do tej formy opodatkowania nie od początku roku (jak to miało miejsce w przypadku stawki liniowej), a dopiero poczynając od dnia uzyskania przychodu pozbawiającego prawa do ryczałtu, do końca roku podatkowego (za ten okres trzeba opłacać podatek na zasadach ogólnych).

Przykład
Z dniem 30 listopada 2015 r. Pan Piotr zwolnił się z pracy i otworzył własny zakład świadczący usługi ślusarskie, dla którego wybrał opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym. Usługi takie do końca listopada 2015 r. świadczył na rzecz swojego pracodawcy. W grudniu tego roku uzyskiwał przychody ze świadczenia usług w ramach prowadzonej działalności na rzecz innych podmiotów.
Następnie w lutym 2016 r. podpisał umowę z byłym pracodawcą w zakresie świadczenia na jego rzecz usług ślusarskich. W takim stanie faktycznym Pan Piotr nie utraci prawa do opodatkowania ryczałtem, jako że nie jest podatnikiem rozpoczynającym działalność gospodarczą.