Brak faktury: rozliczenie podatku VAT i dochodowego

Przeczytaj także: Faktura po zakończeniu usługi a podatek VAT i dochodowy

Załóżmy, że podatnik zawarł umowę najmu z kwartalnym okresem rozliczeniowym (kwartały kalendarzowe). Zapłata za dany kwartał ma następować do 15-tego dnia drugiego miesiąca rozliczanego kwartału. Podatnik jednakże zapomniał wystawić do 15-tego kwietnia fakturę za II kwartał 2018 r. Zrobił to dopiero w sierpniu 2018 r. Kiedy w takim przypadku powinien rozliczyć podatki od świadczonej usługi?

Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT

Ogólna zasada zawarta w ustawie o VAT mówi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. Dodatkowo ustawodawca wskazuje tutaj, że usługi, dla których w związku z ich świadczeniem są ustalana następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonanie z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia (aż do całkowitego zakończenia usług). W przypadku usług świadczonych w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których w związku ich świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się je za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia usług. Mówiąc zatem innymi słowy, podatek VAT od usług ciągłych trzeba rozliczyć przynajmniej raz w roku bądź częściej, jeżeli przyjęte okresy rozliczeniowe są krótsze niż rok.

Od tej ogólnej reguły występują jednak pewne wyjątki, a jeden z takich wyjątków odnosi się właśnie do usług najmu. Otóż zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b) ustawy o VAT przy tego rodzaju usługach obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury o ile ta zostanie wystawiona terminowo. Jeżeli natomiast podatnik nie wystawił faktury bądź wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje w chwili upływu terminu płatności.

W rezultacie, pomimo faktu niewystawienia faktury do 15 kwietnia 2018 r. z tytułu świadczonej usługi najmu, obowiązek podatkowy powstał w momencie upływu terminu płatności, czyli 15 kwietnia 2018 r. Jeżeli podatnik nie rozliczył w deklaracji za ten okres wartości przedmiotowej usługi, powinien ją skorygować.

Powstanie przychodu w podatku dochodowym

W podatku dochodowym reguła ogólna jest bardzo zbliżona do tej w VAT. Otóż datą powstania przychodu podatkowego w przypadku świadczenia usług na ogół jest data wykonania tej usługi. Jeżeli jednak wcześniej miało miejsce uregulowanie należności bądź wystawiono fakturę – to ta czynność z wymienionych wyżej, która wystąpiła jako pierwsza, generuje powstanie przychodu.

Inaczej jednak jest w przypadku usług świadczonych w okresach rozliczeniowych. Tutaj datą powstania przychodu jest ostatni dzień przyjętego okresu rozliczeniowego (bez względu na to, kiedy wystawiono fakturę bądź jaki przyjęto termin płatności).

W efekcie, skoro strony umowy najmu przyjęły, iż okresem rozliczeniowym są kwartały kalendarzowe, to przychód z tytułu świadczenia takiej usługi za drugi kwartał 2018 r. powstał 30 czerwca. Jeżeli przychód ten nie został ujęty, podatnik powinien skorygować swoje rozliczenia.