Zagraniczny VAT od sprzedaży jest przychodem podatkowym?

Przeczytaj także: Podatek od wartości dodanej w podatku dochodowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka, polski rezydent podatkowy oraz czynny podatnik VAT, zajmuje się produkcją i sprzedażą podzespołów wykorzystywanych w przemyśle motoryzacyjnym. Sprzedaje swoje produkty na całym świecie, w tym w Wielkiej Brytanii. Na mocy prawa obowiązującego w tym kraju, od 1 stycznia 2021 r. spółka była zobligowana do rejestracji jako tamtejszy podatnik VAT, posiada zatem numer rejestracyjny NIP GB i numer identyfikacyjny przedsiębiorcy EORI.

Jej sprzedaż podlega opodatkowaniu 20% stawką brytyjskiego VAT. W konsekwencji spółka jest w posiadaniu faktur sprzedaży zgodnie z brytyjskimi przepisami na kwotę netto powiększoną o 20% UK VAT. Następnie, wykazany na fakturze podatek UK VAT spółka odprowadza do brytyjskiego organu podatkowego.

Spółka zadała następujące pytania:
1) Czy przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w Polsce jest dla kwota zawierająca podatek UK VAT należny, wynikający z wystawionych faktur sprzedażowych zawierających UK VAT?
2) Czy w przypadku, gdy przedmiotem opodatkowania od osób prawnych jest kwota zawierająca podatek UK VAT, to do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć kwotę brutto, tj. powiększoną o UK VAT z faktur kosztowych na towary nabywane przez spółkę w Wielkiej Brytanii?
W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r. ,poz. 1406 ze zm. - dalej: „ustawa o CIT”), podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Jo Panuwat D - Fotolia.com

Od brytyjskiego VAT trzeba zapłacić CIT w Polsce?

Brytyjski VAT nie jest już podatkiem od wartości dodanej. W związku z tym podatek ten otrzymany na terytorium Wielkiej Brytanii od sprzedaży spółki nie może stanowić podstawy do pomniejszenia przychodu z tytułu prowadzonej tam działalności, a opodatkowanej w Polsce. Płacony tam VAT do fiskusa jest jednak kosztem podatkowym.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Do przychodów nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług (art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT).
Stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje ściśle pojęcia przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Jednakże z treści art. 12 ustawy o CIT wynika, że pojęcie „przychodu” jest bardzo szerokie i obejmuje m.in. wszystkie otrzymane pieniądze z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w przepisach. Wyjątkiem takim jest m.in. kwota należnego podatku od towarów i usług.

Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja kosztów uzyskania przychodów sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

I tak, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a i b ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów:
a. podatek naliczony:
• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
b. podatek należny:
• w przypadku importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług; kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
• w przypadku przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, od nieodpłatnie przekazanych towarów, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości.

Przepisy ustawy o CIT nie definiują pojęcia „podatek od towarów i usług”. Dlatego przy jego interpretacji w kontekście przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy odnieść się do przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

I tak, zgodnie z art. 4a pkt 7 ustawy o CIT, ilekroć mowa jest o „ustawie o podatku od towarów i usług” rozumie się przez to ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r., poz. 106, 568, 1065 i 1106).

Tym samym, art. 12 ust. 4 pkt 9 oraz art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a i b ustawy o CIT, należy interpretować razem z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Natomiast, zgodnie z art. 2 pkt 11 tej ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa podatku od wartości dodanej to rozumie się przez to podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą. Państwa członkowskie to państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Przy czym, zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przez terytorium państwa członkowskiego należy rozumieć terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 2 pkt 3 ww. ustawy, jako terytorium Unii Europejskiej rozumie się terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 5 cyt. ustawy, przez terytorium państwa trzeciego rozumie się terytorium państwa nie wchodzące w skład terytorium Wspólnoty.

Wskazać przy tym należy, że sformułowanie „podatek od towarów i usług” jest określeniem podatku pośredniego funkcjonującego wyłącznie na terytorium Polski, który w przypadku innych państw funkcjonuje (obowiązuje) pod innymi nazwami. W przypadku państw członkowskich Unii Europejskiej funkcjonuje pod pojęciem podatku od wartości dodanej.(…)

Odnosząc powyższe okoliczności na grunt niniejszej sprawy, zauważyć należy, że Wielka Brytania nie jest obecnie państwem członkowskim Unii Europejskiej. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług Wielką Brytanię należy traktować jako terytorium państwa trzeciego. Po „wyjściu” Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, podatek nakładany zgodnie z przepisami obowiązującymi na terytorium Wielkiej Brytanii, nie może być utożsamiany z polskim podatkiem od towarów i usług, ani z podatkiem od wartości dodanej obowiązującym w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, o którym mowa w art. 2 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Nie można zgodzić się z argumentami Wnioskodawcy, w których wywodzi On, że z uwagi na fakt, iż obowiązujący w Wielkiej Brytanii podatek VAT był oparty na Dyrektywie unijnej należy nadal traktować go jako podatek od wartości dodanej, o którym mowa w art. 2 pkt 11 ustawy o VAT, jak ma to miejsce w przypadku państw członkowskich Unii Europejskiej. Zauważyć bowiem należy, że w tym przypadku Wnioskodawca zupełnie pomija fakt, iż z dniem 1 stycznia 2021 r. Wielka Brytania nie jest już członkiem Unii Europejskiej.

Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz. Urz. UE C 384 I z 12 listopada 2019 r., str. 1; dalej: „Umowa Brexitowa”) jest to porozumienie o charakterze międzynarodowym, na podstawie którego Wielka Brytania opuściła Unię Europejską – w art. 126 przewiduje, że: „obowiązuje okres przejściowy lub okres wdrażania, który rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej Umowy i kończy się w dniu 31 grudnia 2020 r.”.

Zgodnie zatem z brzmieniem Umowy Brexitowej, okres przejściowy zakończył się 31 grudnia 2020 r. Wskazać także należy, że Wielka Brytania w myśl Umowy Brexitowej, opuściła Unię Europejską.

Wdrażając postanowienia Umowy Brexitowej do polskiego ustawodawstwa, uchwalano ustawę z dnia 19 lipca 2019 r. o okresie przejściowym, o którym mowa w Umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. z 2019 r., poz. 1516; dalej: „Ustawa Brexitowa”).