Nie każda zmiana umowy spółki wymaga zapłaty PCC

Przeczytaj także: Kapitał rezerwowy spółki komandytowej z podatkiem PCC?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Z uwagi na rozszerzenie zakresu działalności spółki cywilnej, uchwałą wspólników od grudnia 2019 r. zmianie uległ stosunek udziału w zyskach i stratach spółki: poprzednio w dniu powstania spółki 15% – wspólnik A, 85% – wspólnik B, obecnie 30% wspólnik A oraz 70% wspólnik B. Zmiana była podyktowana tym, że nowy rodzaj działalności będzie obciążał dodatkową pracą przede wszystkim wspólnika A. Zmiana ta nie powodowała powiększenia kapitału spółki ani zwiększenia wkładu żadnego ze wspólników .

Zadano pytanie, czy uchwała wspólników zmieniająca udział w zyskach i stratach spółki cywilnej skutkuje koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) i pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1519, ze zm.) – podatkowi temu podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Na podstawie art. 1 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy – w przypadku umowy spółki, za zmianę umowy przy spółce osobowej uważa się wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Stosownie do art. 1a pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – użyte w ustawie określenie spółka osobowa oznacza spółkę: cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy – obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. W myśl art. 4 pkt 9 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie spółki cywilnej – na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. creo77 - Fotolia.com

Czy przy zmianie umowy spółki można uniknąć PCC?

Zarówno umowa spółki jak i zmiana umowy spółki są obciążone podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku wynosi tutaj 0,5% podstawy opodatkowania. Poza podatkiem jest jednak taka zmiana umowy spółki, która nie wpływa na jej majątek (wniesienie, podniesienie wkładów) np. w zakresie zmiany w proporcji udziału w zyskach i stratach spółki.

Podstawę opodatkowania w myśl art. 6 ust. 1 pkt 8 cyt. ustawy przy umowie spółki stanowi:
a. przy zawarciu umowy – wartość wkładów do spółki osobowej albo wartość kapitału zakładowego,
b. przy wniesieniu lub podwyższeniu wkładów do spółki osobowej albo podwyższeniu kapitału zakładowego – wartość wkładów powiększających majątek spółki osobowej albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy,
c. przy dopłatach – kwota dopłat,
d. przy pożyczce udzielonej spółce przez wspólnika – kwota lub wartość pożyczki,
e. przy oddaniu spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania – roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4% wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania,
f. przy przekształceniu lub łączeniu spółek – wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia albo wartość kapitału zakładowego spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia lub połączenia,
g. przy przeniesieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej lub jej siedziby – wartość kapitału zakładowego.

Stawka pobieranego podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy spółki określona jest w art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i wynosi 0,5% podstawy opodatkowania.
Instytucję spółki cywilnej regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145).

Zgodnie z art. 860 § 1 ww. Kodeksu przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. W myśl art. 861 § 1-2 ww. Kodeksu wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakową wartość. (…)

Skoro zatem – jak wynika z treści wniosku – zmiana umowy spółki cywilnej miała na celu jedynie zmianę procentowego udziału wspólników w zyskach i stratach spółki cywilnej w związku z dodatkową pracą obciążającą przede wszystkim wspólnika A (Wnioskodawcę) i nie wiązała się z wniesieniem lub podwyższeniem wkładu wspólników powodującego zwiększenie majątku spółki cywilnej ani z żadną inną z czynności kwalifikowanych na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako zmiana umowy spółki osobowej, to należy stwierdzić, iż opisana we wniosku zmiana umowy spółki cywilnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na Wnioskodawcy jako na wspólniku spółki cywilnej nie ciąży zatem z tego tytułu obowiązek podatkowy.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów