Ulgi podatkowe: rozliczanie powinno być jasne

Przeczytaj także: Ulgi podatkowe i odliczenia od podatku w PIT 2022/2023 - kompletny wykaz

W opinii ekspertów przykładem przyjaznego podatnikom odliczenia jest ulga rodzinna. W 2007 r. odliczyły ją 4 mln osób. Pomimo, że nie jest pozbawiona wad, to skorzystanie z niej nie sprawia większych kłopotów. Dla podatników ważne jest, jak dużo formalności i warunków trzeba wypełnić, aby skorzystać z przywileju, mówi w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Marek Gadacz, doradca podatkowy w PricewaterhouseCoopers. Jeżeli chodzi o ulgę rodzinną, jedynym potrzebnym dokumentem jest właściwie akt urodzenia dziecka. Nie trzeba gromadzić dokumentów, które potwierdzałyby poczynione wydatki.

Za równie przychylne podatnikom rozwiązanie można uznać ulgę na Internet, z której w rozliczeniach za ubiegły rok skorzystało 2,5 mln podatników. Nieco bardziej skomplikowane jest odliczenie wydatków na rehabilitację, ale w tym przypadku przepisy nie były zmieniane przez kilka lat, więc z roku na rok odliczenie to przysparza coraz mniejszych kłopotów.

Nieco inaczej sprawa ma się z ulgą na nianie, gdzie zachęty dla podatników były zbyt małe w porównaniu do formalności, które towarzyszyły odliczeniu. Nic więc dziwnego, że resort finansów wycofał się z niej. Obecnie można z niej skorzystać wyłącznie na zasadzie praw nabytych.

Rozmówca dziennika podkreśla również, że podatnicy muszą brać pod uwagę, jak duże jest prawdopodobieństwo popełnienia błędu i czy ewentualne korzyści z odliczenia to zrekompensują. Statystyki pokazują jednak, że część podatników gotowa jest zaryzykować. I tak np., jedną trzecią odliczonych w 2007 r. darowizn stanowiły darowizny, które podatnicy odliczali nie w oparciu o przepisy ustawy o PIT, ale o tzw. ustawy kościelne. Ulga ta pozwala wprawdzie na odpisanie od dochodu dowolnej kwoty (nie jest bowiem limitowana), ale wiąże się również z koniecznością dysponowania sprawozdaniem z tego, jak przekazane pieniądze zostały spożytkowane przez beneficjenta. Dokument taki należy przedstawić na żądanie fiskusa. Niestety ustawodawca nie sprecyzował, jak takie sprawozdanie ma wyglądać. Niewykluczone więc, że każdy urzędnik będzie miał nieco odmienny pogląd na ten temat, co z kolei może prowadzić do sporów na linii podatnik-fiskus. Z danych wynika jednak, że część podatników uważa, iż warto w tym przypadku zaryzykować.

Trzeba tu zwrócić uwagę, jak długo istnieje możliwość odliczania zlikwidowanych już ulg. Podatnicy korzystają z nich na zasadzie praw nabytych. Nadal ponad 4 tys. osób odlicza od dochodu wydatki mieszkaniowe poniesione do końca 1996 r. Stukrotnie większa jest rzesza osób, które wydatki te odliczają od podatku, gdyż wcześniej nie pozwalały im na to zbyt niskie dochody.

Obie te grupy nie mają żadnych ograniczeń czasowych na rozliczenie wydatków. Niewykluczone więc, że odliczą je np. za kilkanaście lat, podkreśla w rozmowie z dziennikiem Arkadiusz Gliniecki, doradca podatkowy z firmy KPMG. Ekspert zwraca też uwagę, że skorzystanie z odliczenia wiązało się tu z dużą ilością formalności. Fakt, że nadal wiele osób może zapłacić niższy podatek dowodzi jednak, że poniesiony trud był jak najbardziej opłacalny.

Jeśli ulgi maja faktycznie ulżyć podatnikom, przepisy w tym zakresie powinny być jednoznaczne i zrozumiałe, podkreśla ekspert. Przyniesie to obopólne korzyści- podatnikom łatwiej będzie skorzystać z przywileju, a urzędy nie będą tracić czasu na kontrolowanie poprawności rozliczeń.