Ceny transferowe: usługi o niskiej wartości dodanej

Przeczytaj także: Ceny transferowe: usługi o niskiej wartości dodanej

Niestety polskie przepisy w tym zakresie różnią się - na naszą niekorzyść - od Wytycznych Wspólnego Forum UE ds. Cen Transferowych działającego przy Komisji Europejskiej - „Wytyczne w sprawie usług o niskiej wartości dodanej świadczonych wewnątrz grup” (dalej: Wytyczne), na bazie których regulacja została opracowana.

Wprawdzie lista informacji - zgodnie z Wytycznymi - które powinny się znaleźć w opisie usług o niskiej wartości dodanej, jest znacznie dłuższa (16 podpunktów) w stosunku do polskich przepisów, jednak jej katalog ma charakter otwarty. Ponadto, nie wszystkie informacje muszą się w takim opisie znaleźć. Jest to uzależnione od kontrolera, przy czym istotny jest fakt, że informacje mogą być udostępniane i podawane do wiadomości w różny sposób, tj. zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej. Kluczowe jest wyjaśnienie charakteru świadczonej usługi oraz rozwianie ewentualnych wątpliwości administracji podatkowej w kwestii tego, czy usługa faktycznie została wykonana. Nasze regulacje odnoszą się jedynie do opisu transakcji, co sugeruje jego pisemny charakter.

Należy zaznaczyć, iż polskie przepisy, dotyczące przedmiotowej kwestii, odnoszą się głównie do pozycji kosztowych. Zdefiniowane zostały m.in.: szczegółowa informacja o tzw. wydatkach akcjonariusza (wydatki ponoszone przez podmiot posiadający udział lub akcje w drugim podmiocie, które przynoszą korzyści tylko temu pierwszemu podmiotowi), opis wydatków, związanych z wykonywanymi usługami o niskiej wartości dodanej (koszty bezpośrednie i pośrednie, z wyłączeniem wydatków akcjonariusza) oraz sposób podziału kosztów ponoszonych przez podmioty powiązane (powinny być analizowane przy uwzględnieniu warunków, jakie ustaliłyby pomiędzy sobą podmioty niezależne). Trzeba mieć jednak na uwadze fakt, że mowa jest o usługach, które zasadniczo powinny generować niewielką wartość dodaną (marżę).

Oczywiście, kluczowe w tym zakresie jest stworzenie odpowiedniej podstawy kosztowej, jednak w opracowaniu Wspólnego Forum UE ds. Cen Transferowych temat marż został potraktowany dużo bardziej szczegółowo. Podkreśla się między innymi możliwość niestosowania marż dla tego rodzaju usług, powołując przy tym brzmienie „Wytycznych dotyczących cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych i administracji podatkowych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)”, zgodnie z którymi istnieją sytuacje, w których nie jest konieczne doliczanie marży. W pozostałych przypadkach stosowanie marż jest zasadne, lecz ich wysokość nie powinna być znacząca. Bazując na doświadczeniu ekspertów wskazano, że zwykle uzgadniane marże zawierają się w przedziale od 3% do 10%, a najczęściej oscylują w granicach 5%. Uzależnione jest to przede wszystkim od okoliczności, które mogą stanowić uzasadnienie dla zastosowania innej wielkości marży.

Wytyczne, poza informacjami o stosowanej marży, w dużo szerszy sposób opisują również koszty, związane ze świadczeniem usług o niskiej wartości dodanej. Przykładowo wskazane zostały powszechnie stosowane klucze, jakie mogą być wykorzystywane przy podziale kosztów, np. liczba komputerów (usługi IT), liczba pracowników (zasoby ludzkie, usługi szkoleniowe), obrót (usługi marketingowe). Istotne jest, aby stosowanie klucza podziału było uzasadnione i spójne. Pozostałe rozdziały odnoszą się między innymi do kwestii puli (bazy) kosztów, podejścia do fakturowania, kosztów akcjonariusza, metodologii, itp. W znowelizowanej treści Rozporządzenia wykonawczego, brak jakichkolwiek informacji na ten temat. Odniesiono się jedynie do ogólnych definicji, które mogą powodować wiele problemów interpretacyjnych.

Wątpliwości w zakresie zapisów § 22a ust. 3 Rozporządzenia wykonawczego mogą dotyczyć również kwestii, czy opis usług o niskiej wartości dodanej nie jest następnym obowiązkiem dokumentacyjnym w zakresie cen transferowych (art. 9a ustawy CIT nakłada na podatników obowiązek sporządzania szczegółowej dokumentacji podatkowej dla transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi). Warto jednak zaznaczyć, iż posiadanie takiego opisu nie stanowi obowiązku podatnika, którego niedopełnienie wiązać by się mogło z ewentualnymi sankcjami. Sankcje odnoszą się tylko do nieposiadania dokumentacji podatkowej, zgodnej z art. 9a ustawy CIT - wówczas różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika, a określonym przez organy, opodatkowuje się stawką 50%. Warto zatem mieć na uwadze, iż sporządzenie opisu transakcji niekoniecznie zwalnia podatnika z obowiązku dokumentacyjnego, wyrażonego w powyższej regulacji. Przepisy odnoszące się do opisu usług o niskiej wartości dodanej są wskazówką dla administracji podatkowej, określającą czynniki, jakie należy w pierwszej kolejności wziąć pod uwagę, weryfikując rynkowy charakter tych usług. Ewentualne konsekwencje zakwestionowania tych usług mogą powodować ryzyko sankcyjnego opodatkowania.

Należy również zaznaczyć, iż opis usług o niskiej wartości dodanej, który powinien zawierać 9 elementów wskazanych w Rozporządzeniu wykonawczym, może okazać się dużo bardziej szczegółowy niż dokumentacja podatkowa w rozumieniu art. 9a ustawy CIT, a w konsekwencji opracowanie takiego opisu będzie bardziej czasochłonne i kosztowe. Ponadto, nie zabezpiecza on podatnika w taki sposób, jak dokumentacja z zakresu cen transferowych. Trzeba mieć nadzieję, że wszystkie wątpliwości, związane z wykładnią nowych przepisów, zostaną wyjaśnione w najbliższej przyszłości, w związku z nową linią orzecznictwa w tym zakresie.