Ulga mieszkaniowa w podatku od spadków i darowizn: liczenie limitu

Przeczytaj także: Sprzedaż mieszkania = utrata ulgi mieszkaniowej

Przykład 2.Nabycie nieruchomości o większej powierzchni użytkowej niż 110 m².
W takiej sytuacji w pierwszej kolejności należy ustalić wartość rynkową budynku czy lokalu (bez uwzględniania wartości gruntu czy prawa wieczystego użytkowania tego gruntu), odliczając jednocześnie ciążące na lokalu (budynku) długi i ciężary (o czym mówi art. 7 ust. 1 ustawy). Wartość taką należy następnie podzielić przez powierzchnię użytkową budynku lub lokalu, zaś otrzymaną kwotę (a więc wartość jednego metra kwadratowego powierzchni użytkowej) przemnożyć przez 110. Otrzymany wynika stanowi kwotę, która podlega wyłączeniu z podstawy opodatkowania (a więc kwotę przysługującego zwolnienia).

Załóżmy, że Pan Piotr odziedziczył budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 180 m², którego wartość rynkowa (bez gruntu i po odliczeniu ciążących na nim długów i ciężarów) wynosi 350 000 zł.
Wartość 1 mkw wynosi zatem: 350 000 / 180 = 1944,44 zł
Wyłączeniu z podstawy opodatkowania w związku z tym podlega kwota: 1 944,44 zł x 110 = 213 888,40 zł.

Przykład 3. Nabycie udziału we współwłasności budynku lub lokalu
Pełne prawo do ulgi przysługuje jedynie wówczas, gdy przedmiotem nabycia jest własność całej nieruchomości. Jeżeli nabyciu podlega jedynie udział we współwłasności, ulga przysługuje proporcjonalnie do wielkości udziału.

Załóżmy że Pan Piotr odziedziczył 60/100 udziałów we własności mieszkania o powierzchni 140 m²i wartości rynkowej 320 000 zł. Wartość jednego metra wynosi w związku z tym: 320 000 / 140 = 2 285,71 zł.
Z podstawy opodatkowania może natomiast być wyłączona wartość 66 m² (60/100 x 110 m² powierzchni użytkowej odziedziczonego lokalu), a więc kwota: 66 x 2 285,71 = 150 856,86 zł. Naturalnie wartość nabytego udziału w nieruchomości nie wynosi 320 000 zł, a 60/100 x 320 000 zł, a więc 192 000 zł.

WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 16 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Rz 2/09 wskazał, że „(…) przy większej liczbie spadkobierców, spełniających warunki uprawniające do skorzystania z ulgi z tytułu nabycia domu lub lokalu, wysokość ulgi przy nabyciu jednego domu albo jednego lokalu dotyczy łącznie wszystkich spadkobierców, a nie każdego z nich z osobna. Każdy z nich korzysta w tym przypadku z wyłączenia w części proporcjonalnej do wielkości jego udziału w dziedziczonym budynku albo lokalu(…)”.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 czerwca 1986 r., sygn. akt III ARN 11/86 wskazał, że przewidziane w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn „(…) ulgi podatkowe przysługują w pełnej wysokości wówczas, gdy przedmiotem nabycia w drodze spadku lub darowizny jest własność całego budynku mieszkalnego lub lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Gdy przedmiotem nabycia w drodze spadku lub darowizny jest udział we własności budynku mieszkalnego lub lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, lub - w szczególnych przypadkach - udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, przewidziane w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy ulgi podatkowe przysługują w wysokości proporcjonalnej do wielkości udziału będącego przedmiotem dziedziczenia lub darowizny.

W sytuacji gdy spośród kilku spadkobierców lub obdarowanych tylko jeden lub niektórzy z nich spełniają warunki do skorzystania z ulg podatkowych przewidzianych w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r., to osoby uprawnione mają prawo do korzystania z pełnej ulgi, gdy przedmiotem nabycia w drodze spadku lub darowizny jest własność całego budynku mieszkalnego, lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub do ulgi w wysokości proporcjonalnej do wielkości udziału, gdy przedmiotem dziedziczenia lub darowizny jest jedynie udział w tych wartościach majątkowych.(…)”

Warto wiedzieć
W odróżnieniu od zwolnienia przewidzianego dla najbliższej rodziny (art. 4a ustawy), z ulgi mieszkaniowej można skorzystać nawet wówczas, gdy stosowna deklaracja zostanie złożona po terminie.