Forma opodatkowania działalności gospodarczej w 2015 roku

Przeczytaj także: Ryczałt ewidencjonowany formą opodatkowania firmy w 2015 roku

Skala podatkowa i podatek liniowy 2015, czyli podatek płacony od dochodu

Ostatnie dwie formy opodatkowania, a więc skala podatkowa i podatek liniowy, są do siebie bardzo zbliżone. O ile bowiem same stawki podatku (i sposób ustalania jego wysokości), pewne ograniczenia w stosowaniu danej formy opodatkowania czy przysługujących odliczeniach różnią się, to w większości do obydwu form mają zastosowanie te same przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też zostaną one omówione łącznie ze wskazaniem dzielących je różnic.

Przy tych formach rozliczania podatku podstawą opodatkowania jest dochód po uwzględnieniu przysługujących odliczeń. Dochód to z kolei nic innego jak przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Dlatego też przedsiębiorcy, którzy wybiorą jedną z tych form opodatkowania, muszą zaprowadzić urządzenia księgowe, które pozwolą na określenie tego przychodu. Urządzeniami takimi są: podatkowa księga przychodów i rozchodów (którą prowadzą mniejsze firmy) i księgi rachunkowe (przewidziane dla tych, których przychody w poprzednim roku przekraczają 1 200 000 euro; na rok 2015 limit ten wynosi 5 010 600 zł – istotny jest oczywiście przychód roku 2014).

Przedsiębiorcy opodatkowani skala podatkową czy podatkiem liniową muszą także prowadzić ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia, a także karty przychodów pracowników.

Na pierwszy rzut oka można zauważyć, że prowadzona dokumentacja jest tutaj zbliżona do tej, którą obowiązani są prowadzić ryczałtowcy. Poniekąd powyższe jest prawą, niemniej w przypadku skali podatkowej czy podatku liniowego urządzenia te są dużo bardziej skomplikowane.
O ile bowiem przykładowo czynności ryczałtowców ograniczały się jedynie do uzupełniania wpisów odnośnie posiadanych środków trwałych, tak przy opodatkowaniu dochodu ustalane są dodatkowo jeszcze dokonywane od ich wartości początkowych odpisy amortyzacyjne.

Przy ustalaniu samego podatku, ryczałtowców natomiast interesował jedynie przychód i właściwa dla niego stawka podatku. Przedsiębiorcy płacący podatek od uzyskanego dochodu uwzględniają jeszcze koszty uzyskania przychodu. To z kolei oznacza, że muszą oni wiedzieć, w którym momencie koszt ująć w prowadzonej ewidencji księgowej jak też czy w ogóle dany wydatek kosztem podatkowym może być. Szczególnie kłopotliwa jest ta ostatnia czynność. Z jednej strony mamy bowiem określony przez ustawodawcę katalog wydatków, które bezwzględnie do kosztów uzyskania przychodów nie mogą być zaliczane (a który niestety nie jest jasny w każdym przypadku), z drugiej zaś bardzo szeroki zbiór orzeczeń sądów i interpretacji organów podatkowych wypowiadających się na temat tego, czy konkretny wydatek, pomimo jego niewymienienia we wskazanym wyżej katalogu, może kosztem być. Warto dodać, że takie orzeczenia czy interpretacje, pomimo bardzo podobnych stanów faktycznych, często są ze sobą sprzeczne, o zmianie wcześniej zajmowanego stanowiska już nie wspominając.

Co się natomiast tyczy wyboru jednej z tych dwóch form opodatkowania, to z ich dobrodziejstw skorzystać może w zasadzie każdy podatnik. Nie ma tu większego znaczenia rodzaj prowadzonej działalności, liczba etatów, korzystanie z usług podwykonawców czy też wielkość uzyskiwanych przychodów bądź dochodów. Pewne ograniczenie występuje jedynie w przypadku podatku liniowego.

Opłacanie podatku od dochodów wiąże się przy tym z obowiązkiem ustalania w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy za okresy kwartalne bądź miesięczne (w zależności od wybranego sposobu rozliczeń), czemu mają służyć prowadzone księgi. Podstawą opodatkowania jest tutaj dochód pomniejszony o przysługujące odliczenia.

Wracając do samych zaliczek na podatek, te liczy się wg różnych stawek w zależności od wysokości podstawy opodatkowania oraz wybranej formy rozliczania podatku. W podatku liniowym stawka jest stała i wynosi 19% w każdym przypadku bez względu na wartość dochodu, przy skali podatkowej gdy podstawa opodatkowania nie przekracza kwoty 85 528 zł, stosowana jest 18% stawka podatku, zaś nadwyżka ponad tę kwotę opodatkowana jest stawką 32% (przy czym przy ustalaniu zaliczki na podatek dochodowy wg skali podatkowej uwzględnia się dodatkowo kwotę wolną od podatku). Taka skala podatkowa obowiązuje w roku 2014 i wszystko wskazuje na to, że w niezmienionym kształcie będzie też obowiązywać w roku 2015.

Obliczoną zaliczkę na podatek wpłaca się na konto urzędu skarbowego w terminie do 20-tego dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (miesiąc lub kwartał), którego zaliczka dotyczy. Warto przy tym pamiętać, że firmy istniejące od kilku lat mogą skorzystać z tzw. zaliczek uproszczonych. Polegają one na tym, że ich wartość oblicza się na podstawie dochodów uzyskanych w latach ubiegłych i wpłaca w równej wysokości przez cały rok, bez względu na wartość dochodu faktycznie uzyskanego w danym roku podatkowym. Faktycznie uzyskany dochód w danym roku jest tutaj istotny dopiero przy ustalaniu zobowiązania podatkowego za cały rok, w picie rocznym. Trzeba jednak pamiętać, że przedsiębiorcy decydujący się na zaliczki uproszczone nie mogą rozliczać się za okresy kwartalne.

Różne stawki podatku to pierwsze, co odróżnia skalę podatkową od podatku liniowego. Kolejnym takim elementem są przysługujące ulgi i odliczenia. I tak liniowcy w zasadzie zostali pozbawieni takich preferencji. Jedyne na co mogą sobie pozwolić, to uwzględnienie w rachunku podatkowym strat z lat ubiegłych, zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne (przy czym te ostatnie pomniejszają wartość zaliczki na podatek / podatku). Możliwe jest także odliczenie w zeznaniu rocznym wpłat na IKZE.

Zupełnie inaczej jest w przypadku skali podatkowej. Tutaj podatnicy mają prawo do wszelkich ulg i odliczeń, jakie przewiduje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mogą oni zatem skorzystać zarówno z ulg zmniejszających podstawę opodatkowania (w postaci chociażby strat z lat ubiegłych, ulgi rehabilitacyjnej, na Internet, czy w ramach praw nabytych ulgi odsetkowej, remontowej itp.) jak i sam podatek (ulga na dzieci). Ponadto podatnik opodatkowany w ten sposób może także rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, jak też w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci (czego liniowcy, a także ryczałtowcy czy kartowicze zostali pozbawieni).

Także przy tych formach opodatkowania konieczne jest złożenie zeznania rocznego. Przedsiębiorcy mają na to czas do końca kwietnia następnego roku. Dla skali podatkowej właściwy jest formularz PIT-36 z załącznikami, zaś dla liniowców PIT-36L z załącznikami.