Samochód osobowy 2015: cele prywatne w podatku PIT i VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT od samochodu osobowego: sąd ruga fiskusa?

Parkowanie samochodu pod domem pracownika = użytek prywatny w VAT

Chodzi oczywiście o ograniczenia odliczenia podatku od towarów i usług od zakupu samochodów osobowych, ich najmu czy leasingu, a także wydatków eksploatacyjnych z nimi związanych (w tym paliwa). Większość ograniczeń występujących przy samochodach osobowych przenosi się przy tym na sporą część samochodów ciężarowych w myśl przepisów prawa o ruchu drogowym, które nie mają wymaganej dopuszczalnej masy całkowitej tudzież mają zbyt dużo rzędów siedzeń.

Otóż w przypadku takich pojazdów, aby cały VAT odliczać, muszą one służyć wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej. Niemniej nie wystarczy tutaj stwierdzenie przedsiębiorcy typu „Ten samochód wykorzystywany jest tylko na potrzeby firmy”. Ustawodawca wymaga bowiem od niego określonej dokumentacji, która powyższe potwierdzi (przy czym winna ona oczywiście odzwierciedlać stan rzeczywisty). Dokumentacja taka to: zgłoszenie do fiskusa samochodu na formularzu VAT-26 o jego użytku wyłącznie na potrzeby firmowe, prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu wykluczającej użytek prywatny, jak też sporządzenie zasad/reguł korzystania z aut, które wykluczą ich używanie niefirmowe. Oczywiście konieczne jest także opracowanie narzędzi, które pozwolą na kontrolowanie powyższego.

Załóżmy, że podatnik dopełnił powyższych wymogów. Niemniej osobowy samochód firmowy jest parkowany pod domem pracownika, co ma uzasadnienie gospodarcze dla firmy. Pracownik został przy tym poinformowany na piśmie, że samochód może wykorzystywać jedynie służbowo (co nadto potwierdzają sporządzone zasady korzystania z auta jak też zaprowadzona do danego samochodu ewidencja przebiegu pojazdu). Czy w związku z tym pracodawca-przedsiębiorca może odliczyć pełny VAT od zakupów związanych z takim samochodem? Jak najbardziej nie - tak przynajmniej twierdzą organy podatkowe.

Dlaczego nie ma pełnego prawa do odliczenia tego podatku? – w takim przypadku bowiem nie da się obiektywnie wykluczyć użytku prywatnego. Skoro bowiem samochód jest parkowany w miejscu zamieszkania pracownika, może wystąpić potencjalna możliwość jego prywatnego użytku.

Uznał tak m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 24.07.2014 r. nr IBPP2/443-374/14/BW

„(…) zawarcie w regulaminie korzystania z samochodów przez Użytkowników obowiązku parkowania samochodów w rejonie miejsca zamieszkania Użytkownika – pod domem, blokiem czy też w jego garażu, powoduje, że istnieje realna możliwość wykorzystywania samochodów do celów prywatnych przez ich Użytkowników tj. pracowników lub współpracowników.(…)” - czytamy w wydanej interpretacji.

Warto tutaj dodać, że w rozpatrywanej przez fiskusa sprawie spółka wskazała, iż utworzy stanowisko dla osoby zajmującej się sprawdzaniem, czy pojazdy nie są wykorzystywane prywatnie. Nadto wykrycie użytku prywatnego wiązać się miało z poważnymi konsekwencjami finansowymi (w postaci kar) jak też zakończeniem współpracy. Z regułami korzystania z samochodów zostali zapoznani ich użytkownicy, co zostało przez nich potwierdzone na piśmie.

Niestety argumenty spółki nie przekonały fiskusa, który uznał że w takim stanie faktycznym nie jest możliwe stworzenie jasnych i przejrzystych zasad, z których wynikałby brak możliwości użycia samochodów do celów prywatnych. To zaś skutkuje prawem do odliczenia jedynie połowy podatku naliczonego (i brakiem prawa do odliczenia tego podatku od paliwa służącego do napędu samochodów osobowych).

Uwagę na „potencjalny użytek prywatny” zwrócił także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 06.10.2014 r. nr ITPP2/443-908/14/AW. Tutaj samochodem osobowym przemieszczał się sam przedsiębiorca, zaś miejsce parkowania samochodu znajdowało się pod adresem jego zamieszkania. Pojazd miał jednak służyć wyłącznie działalności gospodarczej, czyli na dojazdy do miejsca pracy, spotkania z klientami czy wizyty w odpowiednich instytucjach państwowych (wnioskodawczyni prowadziła działalność gospodarczą w zakresie usług rachunkowych). I tu organ podatkowy uznał, że nie da się wykluczyć użytku prywatnego, dlatego pełne odliczenie VAT-u nie jest możliwe.

Podobny pogląd wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 23.09.2014 r. nr IPTPP4/443-447/14-4/MK, czy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 24.06.2014 r. nr IPPP1/443-351/14-4/ISZ