Sprzedaż mieszkania: uwaga na termin 2 lat w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Kredyt mieszkaniowy w spadku: odsetki nie są kosztem przy sprzedaży

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W listopadzie 2011 r. wnioskodawca sprzedał mieszkanie, które otrzymał w darowiźnie w sierpniu 2009 r. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży wnioskodawca przeznaczył na budowę rodzinnego mieszkania wyodrębnionego w budynku biurowo-socjalno-mieszkalnym, znajdującym się na nieruchomości małżonka otrzymanej w darowiźnie w 2010 r. (podczas trwania małżeństwa). Budynek został wybudowany w oparciu o pozwolenie na budowę z lutego 2012 r. oraz oddany do użytku w maju 2013 r. Na piętrze budynku zostało wydzielone wspólne mieszkanie, w którym małżonkowie zamieszkują razem z dziećmi od dnia oddania go do użytku. Mieszkaniu temu został także nadany odrębny numer porządkowy w adresie.

Wnioskodawca jest domownikiem w gospodarstwie rolnym małżonka. Wydatki na budowę poniósł on w ciągu 2 lat od zbycia lokalu mieszkalnego. Małżonkowie przy tym noszą się z zamiarem formalnego uregulowania tytułu prawnego wnioskodawcy do pisanej nieruchomości poprzez docelowe uzyskanie statusu współwłaściciela nieruchomości mocą umowy darowizny, względnie małżeńskiej umowy majątkowej polegającej na rozszerzeniu małżeńskiej wspólności majątkowej na tę nieruchomość. Rozważają oni także ustanowienie odrębnej własności lokalu w zakresie części mieszkalnej budynku, która byłaby przedmiotem ich współwłasności. Powyższe uregulowanie miałoby nastąpić przed 31` grudnia 2017 r.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy w takim przypadku będzie mógł skorzystać z ulgi mieszkaniowej w podatku dochodowym i nie płacić tego podatku od sprzedanego mieszkania? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. pbombaert - Fotolia.com

Sprzedaż mieszkania

Aby zwolnić pieniądze uzyskane ze sprzedaży nieruchomości z podatku dochodowego, muszą one zostać wydatkowane w ciągu 2 lat na własne cele mieszkaniowe, czyli np. budowę własnego budynku mieszkalnego.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw w nim wymienionych stanowi źródło przychodów, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że 16 listopada 2011 r. Wnioskodawca zbył lokal mieszkalny, który nabył w drodze darowizny 26 sierpnia 2009 r.

Mając na uwadze powyższy przepis i przedstawione we wniosku zdarzenie, należy stwierdzić, że ponieważ nabycie lokalu mieszkalnego nastąpiło w 2009 r. a jego zbycie miało miejsce w 2011 r., czyli przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, to po stronie Wnioskodawcy powstało źródło przychodu podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania – zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej – mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu – od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny zbywanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w zbyciu nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem odpłatnego zbycia nieruchomości. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ustawy – za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Jak wynika z art. 22 ust. 6e ustawy – wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Wobec powyższego wyjaśnienia należy stwierdzić, że podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę między przychodem ustalonym zgodnie z ww. art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 6d ww. ustawy.