Najem lokalu prywatnie czy w ramach firmy? - dla VAT bez znaczenia

Przeczytaj także: Najem nieruchomości: w obrocie VAT również opłaty administracyjne

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Pod koniec lat 90-tych wnioskodawcy został przydzielony lokal użytkowy na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, uzyskany w drodze pełnego wykupu. W 1999 r. lokal ten wnioskodawca wprowadził do ewidencji środków trwałych prowadzonej firmy i rozpoczął jego amortyzację. Nabycie nie było udokumentowane fakturą. Nastąpiło ono na podstawie Przydziału Lokalu Użytkowego w lipcu roku 1998.

Następnie wnioskodawca dokonał zakupu niezbędnego wyposażenia, od którego odliczył podatek VAT (podobnie jak i od opłat ponoszonych na rzecz samej spółdzielni). W okresie lipiec 1998 r. - sierpień 2000 r. poniósł także szereg wydatków na przystosowanie lokalu do użytku (w postaci zakupu stolarki, malowania, zakupu i położenia płytek, położenia instalacji), od których odliczył podatek naliczony.

Lokal ten był i jest przedmiotem najmu, gdzie wszelkie opłaty związane z eksploatacją przedmiotu najmu są refakturowana na najemcę. W 2015 r. wnioskodawca zamierza wycofać przedmiotowy lokal z prowadzonej firmy, przeznaczyć go na własne cele osobiste i dalej wynajmować, jednakże już z majątku prywatnego. Dotychczasowa umowa najmu zostanie rozwiązana i zawarta nowa.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy w związku z wycofaniem lokalu użytkowego z firmy będzie musiał zapłacić podatek VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. adam88xx - Fotolia.com

VAT

Wyłączenie z prowadzonej działalności gospodarczej lokalu i jego przekazanie do majątku osobistego w celu oddania w odpłatny najem na tle podatku od towarów i usług nie wywołuje żadnych skutków. W odniesieniu do najmu bowiem wnioskodawca będzie w dalszym ciągu występował w roli podatnika VAT.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W przepisie art. 8 ust. 1 ustawy zdefiniowano, że Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem, opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 oraz – w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia;
2. wszelkie inne darowizny
–jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Przez wytworzenie nieruchomości – stosownie do art. 2 pkt 14a ustawy – rozumieć należy wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.