Od kiedy stosować nowe przepisy o korekcie kosztów i przychodów?

Przeczytaj także: Korekta przychodów i kosztów w podatku dochodowym

Powyższe zmiany wprowadziła ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz. U. poz. 1595), która jednocześnie wskazuje, że zasady te stosuje się do korekty przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, uzyskanych lub poniesionych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, czyli przed dniem 1 stycznia 2016 r.

Wspomniane regulacje natomiast nie mają zastosowania do korekty przychodu związanego ze zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu (co wydaje się być zrozumiałe).

Ponadto przepisy te nie mają zastosowania do korekty kosztów uzyskania przychodów, do których ma zastosowanie odpowiednio art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 15bustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli przepisów dotyczących tzw. zatorów płatniczych (nakazujących wykorygować z kosztów nieuregulowane w określonym terminie zobowiązania). Wprawdzie przepisy o korekcie kosztów z tytułu zatorów płatniczych zostały chylone od 1 stycznia 2016 r., jednakże część podatników nadal je stosuje (nadal mogą oni bowiem po zapłaceniu zobowiązań kontrahentowi, które były objęte korektą, zwiększyć koszty uzyskania przychodów).

Mówiąc zatem innymi słowy, nowe uregulowania w zakresie rozliczania korekt stosuje się nie tylko do przychodów czy kosztów uzyskanych/poniesionych od 2016 r., ale także do tych z lat wcześniejszych, o ile korekta ma miejsce już po 1 stycznia 2016. Co jednak z przypadkami, gdy już sama korekta miała miejsce przed wprowadzeniem w życie nowych przepisów (a więc przed 2016 r.)?

Zdaniem sądów: mamy tylko doprecyzowanie wcześniejszych rozwiązań

Organy podatkowe mogą kontrolować rozliczenia podatników tak długo, aż te się nie przedawnią. Nie ma zatem obecnie żadnych przeciwwskazań, aby kontrolą objąć rok 2012 czy lata późniejsze. Wówczas natomiast nie obowiązywały żadne regulacje mówiące, jak należy się zachować w przypadku korekt przychodów i kosztów, zaś stanowisko fiskusa w tym zakresie było zmienne, podobnie zresztą jak i sądów administracyjnych.

Dla podatników przydatne mogą jednak być orzeczenia sądowe wydawane w obecnym stanie prawnym a mówiące właśnie o przeszłości.

NSA w wyroku z dnia 16.03.2017 r., sygn. akt II FSK 823/15 uznał, że „(...) że zasady rozliczania faktur korygujących zostały doprecyzowane przez ustawodawcę, który ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz.U. z 2015 poz.1595) dodał do art. 15 u.p.d.o.p. jednostkę redakcyjną oznaczoną jako ust. 4i. Zawarty w niej przepis stanowi, że: "Jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty". W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nowelizacja ta – w powołanym powyżej zakresie – nie zawiera nowości normatywnej, a jedynie doprecyzowuje zasady rozliczania faktur korygujących.(...)”

Podobnie wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 24 sierpnia 2016 r., sygn. akt II FSK 2121/14 podkreślając, że „(...) Z nowych uregulowań wynika, że o momencie uwzględnienia korekty dotyczącej kosztów uzyskania przychodów decydują przyczyny skutkujące koniecznością jej dokonania. Należy przy tym zwrócić uwagę, że w art. 11 ustawy zmieniającej przyjęto rozwiązanie przejściowe, zgodnie z którym wprowadzone uregulowania, stosuje się także do korekty kosztów uzyskania przychodów poniesionych przed dniem wejścia w życie noweli, tj. przed 1 stycznia 2016 r. Można to potraktować jako wskazówkę interpretacyjną do stanów faktycznych, w których korekta kosztów miała miejsce przed tą datą.(...)”

Składy orzekające uznały zatem, że w ten sam sposób należało rozpatrywać także zasady rozliczania korekt również w starym stanie prawnym.