Zapłata voucherem za towar/usługę w podatku VAT

Przeczytaj także: Rozliczenie VAT i PIT od sprzedaży voucher-a

Załóżmy dla przykładu, że klient firmy X zakupił u niej różnego rodzaju towary i usługi. Strony umówiły się przy tym, że w zamian za te zakupy nabywca przekaże sprzedawcy vouchery do wykorzystania w jego firmie (jako środek płatniczy za świadczone przez niego usługi czy sprzedane towary), zaś świadczenia te są ekwiwalentne. Firma X na chwilę obecną nie wie, czy vouchery te wykorzysta jako własny środek płatniczy, czy też przekaże je swoim pracownikom bądź innym klientom. Na moment otrzymania voucherów nie wiadomo też, na jakie konkretnie świadczenia zostaną one wymienione. Czy w takim przypadku obie strony transakcji powinny sobie wystawić nawzajem faktury i jak rozliczyć z tego tytułu podatek VAT?

Obowiązki sprzedawcy

Niewątpliwie jednak firma X w opisanym przypadku powinna wystawić klientowi fakturę oraz rozliczyć z tego tytułu podatek należny (chyba że sama transakcja jest zwolniona z podatku bądź należy ją rozliczyć w ramach odwrotnego obciążenia). To, w którym momencie VAT należy rozliczyć, zależy od przedmiotu samej transakcji. Powstanie obowiązku podatkowego określa się tutaj zgodnie z art. 19a ustawy o VAT. Co do zasady ten powstanie w momencie zakończenia dostawy towaru bądź wykonania usługi, niemniej od reguły tej występuje szereg wyjątków. Należy zatem sprawdzić, czy przedmiot sprzedaży nie mieści się w jednym z nich (np. usługi najmu, reklamy, ochrony, prawne, biurowe itp.), a jeżeli tak - zastosować szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. W ustawowym terminie winna też zostać wystawiona faktura dokumentująca taką sprzedaż.

Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Jeżeli strony umowy uznały, że przekazane vouchery na określoną wartość pieniężną pokrywają całą cenę należną za sprzedane towary i usługi, to faktura ( w kwocie burto) wystawiona przez sprzedawcę powinna opiewać na wartość tych voucherów.

Zachowanie nabywcy przekazującego jako zapłatę voucher

Przepisy podatkowe nie definiują, co należy rozumieć pod pojęciem vouchera. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 13.10.2017 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.384.2017.1.ICz wyjaśnił, iż jego zdaniem „(...) voucher jest dokumentem o określonej wartości pieniężnej uprawniającym do nabycia wskazanego świadczenia. Innymi słowy jest to tak naprawdę jedynie znak legitymacyjny/dowód uprawniający jego nabywcę do odbioru określonego świadczenia, tj. nabycia wybranego towaru lub skorzystania z usługi. Voucher sam w sobie nie zaspokaja żadnych potrzeb, nie stanowi więc on autonomicznego świadczenia.(...)”

Voucher sam w sobie nie jest zatem ani usługą, ani towarem. Jest jedynie dowodem o określonej sumie pieniężnej uprawniającym do wymiany go na oferowane towary czy usługi. Dopiero zatem świadczenie, na które zostanie voucher wymieniony będzie stanowić dostawę towaru bądź usługę. W związku z tym zdaniem autora na moment przekazania vouchera klient z naszego przykładu nie powinien wystawiać faktury na rzecz firmy X. Dopiero bowiem gdy właściciel takiego dokumentu skorzystania z możliwości zapłaty nim za określony towar lub usługę, wystąpi czynność objęta podatkiem VAT. Na moment przekazania vouchera nie wiadomo natomiast, kto z niego ostatecznie skorzysta ani też na co on zostanie wymieniony.