NSA: odpowiedzialność członka zarządu mimo podziału zadań w spółce

Przeczytaj także: Postępowanie i decyzja podatkowa wydane na złego podatnika

W tym miejscu należy podkreślić, że członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności podatkowej w razie spełnienia jednej z trzech przesłanek wskazanych w art. 116 § 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2 ordynacji podatkowej. Osoba pełniąca funkcję członka zarządu, chcąc uwolnić się od tej odpowiedzialności powinna:

• ­ wykazać, że we właściwym czasie zgłoszony został wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1508 oraz z 2018 r. poz. 149 i 398) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo
• ­ udowodnić że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy, lub
• ­ wskazać mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Stanowisko powyższe wynika z uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 stycznia 2018 r., (sygn. akt II FSK 38/16), w którym stwierdzono: „Biorąc pod uwagę powody, które przedstawił Skarżący, a które miały by wskazywać na brak jego winy w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęciu postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości, należy stwierdzić, że kwestia wewnętrznego podziału zadań i obowiązków pomiędzy wspólnikami Spółki, w tym niezajmowanie się przez Skarżącego jej sprawami finansowymi - nie stanowią przesłanki do wyłączenia odpowiedzialności za zaległości podatkowe Spółki. Wewnętrzny podział zadań między poszczególnymi członkami zarządu spółki z o.o. nie wpływa na zakres ich odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki”.

Aby uwolnić się od odpowiedzialności nie wystarczyło także subiektywne przekonanie skarżącego - (członka zarządu) o braku winy w niezgłoszeniu wniosku o stwierdzenie upadłości spółki. O braku winy w tym wypadku można mówić, gdy członek zarządu spółki wniosku takiego nie złożył jedynie z przyczyn od niego niezależnych i przy zachowaniu należytej staranności przy prowadzeniu spraw spółki.

Co więcej, NSA podkreślił, że członek zarządu powinien posiadać wiedzę o sprawach spółki, w tym o jej sprawach finansowych bez względu na to, czy sprawy finansowe należały do zakresu jego obowiązków, jaki wynikał z dokonanego przez zarząd podziału zadań, czy też nie. Sam fakt pełnienia funkcji członka Zarządu oznacza nie tylko obowiązek wykonywania powierzonych mu zadań, ale również zwiększony zakres odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności za skutki działań kierowanej spółki.

Reasumując należy stwierdzić, że członek zarządu nie może uwolnić się od odpowiedzialności wykazując, że z uwagi na wewnętrzny podział czynności i zadań pomiędzy wspólnikami, nie zajmował się sprawami finansowymi tej spółki.