Koszty samochodu osobowego w firmie w 2020 roku

50% VAT od eksploatacji samochodu osobowego, jego zakupu, najmu bądź leasingu – tyle na ogół mogą odliczyć przedsiębiorcy. Zdaniem fiskusa bowiem druga połowa to użytek prywatny samochodu, a od wydatków na takie jego użytkowanie VAT odliczyć nie można. Co się staje z nieodliczonym podatkiem naliczonym? – teoretycznie trafia do kosztów podatkowych. Dlaczego teoretycznie? Bo również tutaj pokuszono się o limitowanie. Zmiany w zasadach rozliczania kosztów samochodów osobowych wprowadzono w roku 2019. W roku 2020 nie zostaną one zmienione.

W ustawie o PIT ustawodawca rozróżnia dwa rodzaje samochodów osobowych:

• firmowe, wzięte w leasing lub najem,
• prywatne przedsiębiorcy wykorzystywane w działalności gospodarczej.

Teoretycznie te pierwsze powinny pozwalać na pełne rozliczanie w kosztach podatkowych wydatków na ich eksploatację. W końcu służą one działalności gospodarczej. I tak faktycznie było – do końca 2018 r. Ustawodawca jednakże – wzorem ograniczeń w VAT, także w podatku dochodowym postanowił pozbawić podatników części odliczenia (zwiększając wpływy budżetowe z PIT/CIT).

Firmowy samochód osobowy

I tak od 2019 r., a także w roku 2020, do kosztów podatkowych nie można zaliczać 25% poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej - jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.


Wyjątkiem jest sytuacja, w której pojazd służy jedynie działalności gospodarczej. To jednak trzeba udowodnić. W VAT wymagane jest zgłoszenie takiego pojazdu fiskusowi (na deklaracji VAT-26), sporządzenie reguł korzystania z pojazdu wykluczających użytek prywatny oraz zaprowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu, która potwierdzi, że samochód jeździł wyłącznie służbowo.

Na potrzeby PIT/CIT natomiast wymagana jest wskazana wyżej ewidencja przebiegu pojazdu. Urzędnicy przy tym starają się uprzykrzać życie podatnikom, którzy decydują się na całe odliczenie VAT i zaprowadzają niezbędną dodatkową dokumentację. Ich zdaniem ewidencja przebiegu powinna być bardzo szczegółowa. Nadto wydanych jest szereg interpretacji wskazujących, jak ciężko „zapewnić w sposób obiektywny używanie samochodu jedynie na potrzeby firmy.”

A jakie wydatki są w taki sposób ograniczone? Jest to bieżąca eksploatacja samochodu, a więc jego remonty, wymiany eksploatacyjne płynów i olei, oczywiście paliwo, myjnia, serwisy, parkingi czy autostrady. Fiskus podkreśla, że dwa ostatnie z wymienionych to także wydatki eksploatacyjne, a co za tym idzie – należy ograniczać koszty, nawet jeżeli ten faktyczny przejazd autostradą czy parking dotyczył wyłącznie podróży służbowej.

Należy przy tym odróżniać bieżącą eksploatację samochodu od jego ulepszenia, o czym pisaliśmy w artykule Koszty podatkowe: eksploatacja a może ulepszenie samochodu osobowego?.

Inne zasady obowiązują w przypadku ubezpieczenia obowiązkowego. To nie zostało objęte limitem. Natomiast ubezpieczenie dobrowolne (AC) trafi do kosztów tylko w tej części, która przypada na wartość samochodu przyjętą do wyliczeń nieprzekraczającą 225.000 zł w przypadku samochodów elektrycznych i 150.000 zł w przypadku pozostałych samochodów osobowych.

Leasing czy najem samochodu osobowego w 2020 r.

Zmiany objęły też samochody w leasingu. Do końca 2018 r., przy leasingu operacyjnym, przedsiębiorcy byli uprawnieni do pełnego zaliczania do kosztów podatkowych ponoszonych opłat leasingowych. Obecnie, a także w roku 2020 jest inaczej. Znowelizowane przepisy wskazują bowiem, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu operacyjnego, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze (z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, do których stosuje się zasady opisane wyżej) w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł (bądź 225.000 zł w przypadku aut elektrycznych) pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Tym samym (w przypadku umów leasingu zawartych bądź zmienionych po 2018 r.) przedsiębiorcy użytkujący samochody osobowe na podstawie takich umów są uprawnieni do ujęcia w kosztach podatkowych wydatków dotyczących spłaty rat w proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu (225 000 zł w przypadku elektryków).

Ograniczenie w przypadku leasingu operacyjnego dotyczy wydatków wynikających z umowy leasingu, a zatem rat leasingowych dotyczących spłaty wartości początkowej samochodu oraz opłaty wstępnej. Nie stosuje się go natomiast części do części odsetkowej raty czy ubezpieczenia OC.

Co ciekawe – przepisy zdają się dawać uprzywilejowaną pozycję podatnikom korzystającym ze zwolnienia z VAT. Ci bowiem nie rozliczają tego podatku, w związku z czym nie stosują także przepisów odnoszących się do odliczania VAT naliczonego od samochodów osobowych. Nie powinien ich w związku z tym obejmować obowiązek prowadzenia tej ewidencji na potrzeby PIT, aby w pełni rozliczać koszty eksploatacyjne pojazdu osobowego.

Tak też stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 27 marca 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.77.2019.1.MC, w której czytam „(…) Z uzasadnienia do ustawy zmieniającej wynika, że wszelkie wydatki związane z korzystaniem z samochodu osobowego służącego podatnikowi także do innych celów niż działalność gospodarcza podlegać będą zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w wysokości 75% tych wydatków. Możliwość zaliczenia do kosztów 100% takich wydatków dotyczyć będzie tylko wykorzystywania samochodu osobowego wyłącznie w prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym podatnik będzie musiał prowadzić ewidencję potwierdzającą wykorzystywanie samochodu osobowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (wykorzystana będzie w tym zakresie ewidencja stosowana dla celów VAT).

Na podstawie bowiem art. 23 ust. 5f ww. ustawy: w przypadku nieprowadzenia przez podatnika ewidencji, o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, uznaje się, że samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika.

Stosownie natomiast do art. 23 ust. 5g ww. ustawy: przepisu ust. 5f nie stosuje się, jeżeli podatnik na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie jest obowiązany do prowadzenia takiej ewidencji, z wyjątkiem przypadku, gdy brak tego obowiązku wynika z art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. (…)

Z powyższych przepisów wynika, że podatnik nie musi prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu, jeżeli na podstawie przepisów ustawy od towarów i usług nie jest zobowiązany do prowadzenia takiej ewidencji, np. w przypadku zwolnienia przedmiotowego z tego podatku, gdyż w takiej sytuacji podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. (…)

W związku z tym, że Wnioskodawca używa samochodów osobowych wyłącznie do działalności gospodarczej, a przy tym jest zwolniony z podatku od towarów i usług – nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu i może 100% wydatków związanych z używaniem samochodów osobowych zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Reasumując – koszty uzyskania przychodu związane z użytkowaniem samochodów osobowych w prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej mogą być rozliczane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w 100% bez prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, tzw. kilometrówki. (…)”

Należy tutaj jednakże wyraźnie podkreślić, że podatnik we wniosku wskazał, że faktycznie wykorzystuje samochód wyłącznie w działalności gospodarczej a nie w sposób mieszany. Rozstrzygnięcie mogłoby być inne, gdyby sam zainteresowany wskazał, że pojazdy służą też jazdom prywatnym.

Samochód prywatny w firmie

W 2019 r. została zniesiona z PIT kilometrówka na samochody prywatne przedsiębiorcy wykorzystywane w jego działalności gospodarczej i nie trzeba jej też będzie prowadzić w roku 2020. Ustawodawca jednakże bardzo istotnie ograniczył rozpoznawanie w kosztach wydatków ponoszonych na eksploatację takich pojazdów. Przyjął on mianowicie, że samochody prywatne mogą służyć firmie jedynie w 20% i taka część faktycznych wydatków może być zaliczona do kosztów podatkowych.
W odróżnieniu od samochodów firmowych, limit ten dotyczy także wartości ubezpieczenia.

Krzysztof Skrzypek, doradca podatkowy nr wpisu 12 444