Objaśnienia podatkowe MF: wykorzystywanie samochodu osobowego w firmie

Przeczytaj także: Umowa leasingu operacyjnego: zmiany zasad ubezpieczenia

1.2.3. Podatnicy, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy (art. 13 ustawy nowelizującej).
• Treść omawianego przepisu:
Art. 13. Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2019 r., a zakończy się po dniu 31 grudnia 2018 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu dotychczasowym.

Przepis ten ma charakter ogólny i odnosi się do wszystkich regulacji wprowadzonych do ustawy o CIT na mocy ustawy nowelizującej. Podobnie jak większość przepisów ustawy nowelizującej wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. W kontekście przedmiotu niniejszych objaśnień istotna jest jego relacja do omówionych powyżej art. 8 i 9 ustawy nowelizującej. Zasadą w obu ww. przypadkach jest to, iż nowe regulacje nie znajdą zastosowania w trakcie „bieżącego” roku podatkowego podatnika, tj. roku rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2019 r. Kwestia wyboru właściwej ustawy (starej bądź nowej) regulującej sytuację podatnika w określonych stanach faktycznych wchodzi w grę dopiero z początkiem kolejnego roku podatkowego takiego podatnika, czyli od roku podatkowego rozpoczętego już w 2019 r. lub później.

1.2.3.1. „Przesunięty rok podatkowy” (art. 13 ustawy nowelizującej) a regulacja określona w art. 8 ustawy nowelizującej.
Jak wskazano powyżej podatnik z tzw. przesuniętym rokiem podatkowym stosuje dotychczasowe regulacje do końca swojego „bieżącego” roku podatkowego. Do końca tego roku podatkowego nie ma zatem znaczenia, kiedy została zawarta umowa leasingu, najmu, dzierżawy lub inna umowa o podobnym charakterze dotycząca samochodu osobowego, w związku z którą podatnik ponosi wydatki. Data zawarcia tej umowy będzie miała jednakże znaczenie dla określenia skutków podatkowych w kolejnym roku podatkowym takiego podatnika. W tym kolejnym roku podatkowym regulacja art. 8 ustawy nowelizującej powinna być stosowana wprost. Oznacza to, że dla takiego podatnika – tak samo jak dla podatników z rokiem podatkowym tożsamym z rokiem kalendarzowym – istotną cezurą czasową odnoszącą się do zawartych umów leasingu, najmu, dzierżawy, itp., będzie dzień 1 stycznia 2019 r. Do umów zawartych przed tą datą mogą być w dalszym ciągu stosowane regulacje dotychczasowe. Do umów zawartych po dniu 31 grudnia 2018 r. będą zaś stosowane nowe przepisy. Zasada ta rozciąga się również na regulację określoną w art. 8 ust. 2 ustawy nowelizującej, dotyczącą zmiany lub odnowienia umowy leasingu, najmu, dzierżawy, itp.

Przykład 3
Rokiem podatkowym podatnika jest okres od października 2018 r. do września 2019 r. Dnia 20 stycznia 2019 r. podatnik ten zawarł umowę leasingu samochodu osobowego. Oznacza to, że podatnik do zakończenia swojego bieżącego roku podatkowego, tj. do dnia 30 września 2019 r. stosuje dotychczasowe regulacje. Począwszy od nowego roku podatkowego, tj. od dnia 1 października 2019 r., podatnik stosuje w pełnym zakresie regulacje wprowadzone ustawą nowelizującą.

1.2.3.2. „Przesunięty rok podatkowy” (art. 13 ustawy nowelizującej) a regulacja określona w art. 9 ustawy nowelizującej.
Analogiczna zasada, jak określona w poprzednim punkcie, znajdzie zastosowanie do podatnika o roku innym niż kalendarzowy w odniesieniu do przepisu art. 9 ustawy nowelizującej. Dla takiego podatnika również istotna jest data 1 stycznia 2019 r. w odniesieniu do terminu wprowadzenia samochodu osobowego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W przypadku zatem wprowadzenia samochodu osobowego do tej ewidencji już po dniu 31 grudnia 2018 r. w kolejnym roku podatkowym podatnik będzie obowiązany do stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 5i ustawy o CIT (limitowania zaliczanych do kosztów wydatków na nabycie samochodu osobowego przy jego odpłatnym zbyciu).

Przykład 4
Rokiem podatkowym podatnika jest okres od października 2018 r. do września 2019 r. Dnia 20 stycznia 2019 r. podatnik ten wprowadził do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych samochód osobowy. Oznacza to, że podatnik w przypadku odpłatnego zbycia tego samochodu w dniu 2 października 2019 r. będzie obowiązany do stosowania ograniczenia wynikającego z limitowania zaliczanych do kosztów wydatków na jego nabycie.

1.3. Data stosowania preferencji w odniesieniu do samochodów elektrycznych – warunek uzyskania pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej ze wspólnym rynkiem lub potwierdzenia niestanowienia pomocy publicznej (art. 15 ustawy nowelizującej).
• Treść omawianego przepisu:
Art. 15. 1. Przepisy art. 23 ust. 1 pkt 4 lit. a i ust. 5e ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, oraz art. 16 ust. 1 pkt 4 lit. a i ust. 5e ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do pojazdów elektrycznych w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. poz. 317 i 1356), oddanych do używania od dnia następującego po dniu ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w tych przepisach ze wspólnym rynkiem albo stwierdzenia przez Komisję Europejską, że przepisy te nie stanowią pomocy publicznej.
2. Do dnia, o którym mowa w ust. 1, w odniesieniu do samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych stosuje się limity odnoszące się do samochodów innych niż pojazdy elektryczne, określone w przepisach ustaw zmienianych w art. 1 i w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Przepisy art. 51 i 52 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych8 podwyższyły z 20 000 euro do 30 000 euro – w odniesieniu do samochodów elektrycznych, w rozumieniu art. 2 pkt 12 ww. ustawy – kwotę limitu wartości odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia samochodu osobowego. Stosowanie tych przepisów zostało uzależnione od identycznego warunku jak zawarty w art. 15 ust. 1 ustawy nowelizującej.

W dniu 18 grudnia 2018 r. Komisja Europejska przekazała stanowisko9, w myśl którego proponowane w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz w ustawie nowelizującej regulacje dotyczące samochodów elektrycznych nie stanowią pomocy publicznej i dopuszczone jest ich stosowanie.

Zgodnie z powyższym od dnia ogłoszenia stanowiska Komisji Europejskiej, tj. od dnia 18 grudnia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. w odniesieniu do samochodów elektrycznych obowiązywał limit w wysokości 30 000 euro wynikający z ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Od dnia 1 stycznia 2019 r. obowiązuje zaś limit w wysokości 225 000 zł wynikający z przepisów ustawy nowelizującej, przy czym limit ten dotyczy samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym, który został oddany do używania po dniu 18 grudnia 2018 r.

W konsekwencji, do samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym oddanego do używania do dnia 18 grudnia 2018 r. włącznie mają zastosowanie:

• limit 20 000 euro do dnia 31 grudnia 2018 r, oraz
• limit 150 000 zł od dnia 1 stycznia 2019 r.,

W odniesieniu natomiast do samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym oddanego do używania po dniu 18 grudnia 2018 r. obowiązują limity:

• limit 30.000 euro do 31 grudnia 2018 r, oraz
• limit 225 000 zł od 1 stycznia 2019 r.

1.4. Pozostałe zagadnienia intertemporalne.
Ustawa nowelizująca nie reguluje wszystkich sytuacji intertemporalnych, jakie można rozważać w kontekście nowowprowadzonych lub zmodyfikowanych przepisów odnoszących się do samochodów osobowych. Do tych sytuacji, w braku szczególnych przepisów przejściowych, należy stosować ogólną zasadę bezpośredniego stosowania nowej ustawy (por. pkt 1.1. objaśnień). Poniżej przedstawiono przykłady stosowania nowych regulacji w określonych stanach faktycznych.

1.4.1. Stosowanie podwyższonego limitu odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT).
Ustawa nowelizująca podwyższyła, zarówno w ustawie o PIT jak i w ustawie o CIT, limit odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia samochodu osobowego zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów¹⁰.

W świetle zmienionych przepisów art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT (odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT), nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a–22o ustawy o PIT (odpowiednio art. 16a–16m ustawy o CIT), w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej kwotę:
a. 225 000 zł – w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych,
b. 150 000 zł – w przypadku pozostałych samochodów osobowych.

W przypadku samochodów osobowych będących pojazdami elektrycznymi wyjaśnienia w zakresie regulacji przejściowych zostały zawarte w pkt 1.3. objaśnień.

Natomiast w odniesieniu do pozostałych samochodów osobowych wyższy limit przy obliczaniu odpisów amortyzacyjnych stosuje się od dnia 1 stycznia 2019 r. W przypadku podatników z innym rokiem podatkowym niż rok kalendarzowy, który rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2019 r. a zakończy się po dniu 31 grudnia 2018 r., podwyższony limit będzie stosowany z początkiem ich kolejnego roku podatkowego.

Przykład 5
Podatnik, którego rok podatkowy jest zbieżny z kalendarzowym, kupił w październiku 2015 r. samochód osobowy niebędący samochodem elektrycznym za kwotę 200 000 zł, tj. za kwotę przekraczającą obowiązujący wówczas limit 20 000 euro, i w tym miesiącu wprowadził ten samochód jako środek trwały do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przyjmując do celów amortyzacji stawkę wynoszącą 20%. Począwszy od dnia 1 stycznia 2019 r. podatnik zalicza do kosztów uzyskania przychodów pozostałą cześć odpisów amortyzacyjnych w proporcji w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego, tj. 200 000 zł – do końca okresu pozostałego do jego pełnego zamortyzowania. Podatnik nie może zaliczyć do kosztów podatkowych różnicy pomiędzy wartością stanowiącą równowartość 20 000 euro i kwoty 150 000 zł. (Kosztem nie będzie ta część odpisów, dokonanych przez dniem 1 stycznia 2019 r., która nie stanowiła kosztu w związku z obowiązującym limitem 20 000 euro.) Proporcję należy stosować do każdorazowo dokonywanego po dniu 31 grudnia 2018 r. odpisu amortyzacyjnego.