Niższa stawka VAT na trwałe zabudowy meblowe w budynkach mieszkalnych

Przeczytaj także: Kiedy 8% stawka VAT na trwałe zabudowy meblowe?

Interpretacja ogólna z 2014 roku

Po tym jak NSA wydał uchwałę w składzie siedmiu sędziów (sygn. akt I FPS 2/13), odnoszącą się do trwałej zabudowy meblowej i sposobu jej opodatkowania podatkiem od towarów i usług, wszyscy mieli nadzieję, że temat ten nie będzie rodził już więcej wątpliwości. Jednak odpowiedzią na tę uchwałę była interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 31 marca 2014 r., która mimo że powoływała się w swej treści na wskazaną uchwałę, zinterpretowała opisane zagadnienie w dosyć radykalny sposób, ograniczając znacząco możliwe przypadki, w których zastosowanie stawki VAT 8% było dopuszczalne.

Uchwała zwracała uwagę tylko na taki montaż komponentów meblowych w celu wykonania trwałej zabudowy meblowej, w wyniku którego następuje wykorzystanie w sposób istotny elementów obiektu budowlanego/lokalu, a konstrukcyjne połączenie tych komponentów i elementów obiektu budowlanego/lokalu stworzy trwałą zabudowę spełniającą jako całość określoną funkcję użytkową.

Stanowisko sądów administracyjnych

Od roku 2014, liczne sprawy dotyczące trwałej zabudowy meblowej były przedmiotem rozstrzygnięć sądów administracyjnych. Dominowało orzecznictwo, na podstawie którego podatnicy uzyskiwali zapewnienie, że mogą stosować obniżoną stawkę VAT, nawet gdy demontaż takiej zabudowy meblowej nie powoduje uszkodzenia konstrukcji budynku rozumianej jako fundament, nadproża, stropy czy dach.

Interpretacja ogólna z 2020 roku

Obecnie w podobnych sprawach można już stosować się do treści nowej interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 27 maja 2020 r. (PT3.8101.2.2020). Jak zostało podane, powodem zmiany interpretacji z dnia 31 marca 2014 r. była konieczność zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów administracyjnych – wyraźnie wskazano, że twierdzenie, zgodnie z którym o trwałym charakterze połączenia zabudowy meblowej z elementami konstrukcyjnymi budynku można mówić wyłącznie wtedy, gdy zabudowa meblowa jest zamontowana w sposób ingerujący w substancję budynku uniemożliwiający demontaż takiej zabudowy bez uszkodzenia jej komponentów lub elementów konstrukcyjnych budynku, należy uznać za zbyt daleko idące.

Kiedy mamy do czynienia z trwałą zabudową meblową

Jak wynika z utrwalonej linii orzeczniczej, aby uznać czynności wykonania trwałej zabudowy meblowej za usługę modernizacji obiektu budowlanego lub jego części (lokalu) objętego społecznym programem mieszkaniowym objętą stawką VAT w wysokości 8%, konieczne jest wystąpienie, łącznie, określonych przesłanek:

• wykonane na wymiar do konkretnego obiektu budowlanego lub jego części (lokalu) i trwale powiązane z jego elementami konstrukcyjnymi komponenty meblowe nie funkcjonują w obrocie tak jak ma to miejsce w przypadku mebli „wolnostojących”; dlatego też nie można ich utożsamiać z dostawą towarów w postaci gotowych mebli, które nie mają żadnego trwałego związku z obiektem budowlanym lub jego częścią;
• zabudowa meblowa w istotnym stopniu wykorzystuje elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego (ścian, podłogi czy sufitu). Elementy te wyznaczają zakres konstrukcyjny mebla (elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego lub jego części (lokalu) pełnią rolę elementów mebla);
• o użytkowych walorach wykonywanej zabudowy meblowej decyduje trwałe połączenie wykonywanych na zlecenie części zabudowy z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części (ściany podłoga, sufit) w sposób uniemożliwiający jej przesunięcie w inne miejsce (trwała zabudowa spełniająca jako całość określoną funkcję użytkową), a same te części, bez trwałego ich przymocowania do elementów konstrukcyjnych budynku (ścian, podłogi, sufitu) nie spełniają pod względem użytkowym przymiotu mebla.

Przykłady zawarte w interpretacji

Dla pełniejszego obrazu i łatwiejszego przyswojenia nowego stanowiska, Minister Finansów wskazał dwa przykłady dotyczące zabudowy meblowej.

1. Kiedy będzie miała zastosowanie stawka VAT 8% - wykonanie „na zamówienie” szafy wnękowej na wymiar w dedykowanej do tego celu wnęce, z płyt meblowych dociętych na konkretny wymiar (np. laminowanych, MDF, HDF, OSB). Montaż tych komponentów następuje za pomocą kołków i wkrętów, a szafa funkcjonuje w oparciu o elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego lub jego części (lokalu), z wykorzystaniem tylnej i bocznych ścian wnęki jako ścian montowanego mebla. Po demontażu szafa jest niezdatna do użytku, nie pełni funkcjonalnej roli mebla ze względu na to, że wykorzystanie elementów obiektu budowlanego lub jego części (lokalu) tj. ścian, podłogi i sufitu wyznaczało zakres konstrukcyjny szafy, pełniąc rolę elementów tego mebla.
2. Kiedy należy opodatkować stawką VAT 23% - nie jest modernizacją świadczenie polegające na wykonaniu zabudowy meblowej w obiektach budowlanych lub ich częściach (lokalach) jeżeli, zamontowane meble mogą stać się przedmiotem powtórnego montażu w innym dowolnym miejscu, jeśli zabudowa meblowa została przytwierdzona do ścian budynku za pomocą haków mocujących, ale ich związek z elementami konstrukcyjnymi danego obiektu budowlanego lub jego części (lokalu) nie pozostaje na tyle istotny, aby uznać je za modernizację. Są to meble samodzielne, które bez elementów konstrukcyjnych budynku mogą nadal pełnić funkcję mebla. W takiej sytuacji elementem dominującym w opisanym świadczeniu jest dostawa towaru – mebla, a wszystkie inne usługi, np. zaprojektowanie czy montaż w ściśle określonej konfiguracji stanowią czynności pomocnicze wobec tej dostawy.

Najbliższe miesiące pokażą, na ile organy podatkowe zastosują się do wytycznych zawartych w nowej interpretacji ogólnej MF. Oczywiste jest, że każdy stan faktyczny będzie poddany szczegółowej i obiektywnej analizie, a szczególny trud będzie się wiązał z tymi przypadkami, w których trudno w sposób jednoznaczny wykazać, gdzie leży granica pomiędzy modernizacją budynku (lokalu) a dostawą towarów-mebli. Należy mieć nadzieję, że często spotykane profiskalne nastawienie nie będzie tutaj głównym wyznacznikiem.

Stan prawny: 2020.06. 17