Pełne odliczenie VAT od samochodu nie zależy od badania technicznego

Przeczytaj także: Logo firmy na samochodzie osobowym: odliczenie podatku VAT

Do takich wniosków doszedł WSA w Krakowie w wyroku z 11 marca 2021 r., sygn. akt I SA/Kr 1213/20. W rozpatrywanej przez sąd sprawie podatnik nabył w 2017 r. na potrzeby swojej działalności gospodarczej samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej 2 900 kg, który posiadał kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielone elementy. Dopiero jednak w 2020 r. samochód został poddany dodatkowego badaniu technicznemu, które potwierdziło że spełnia on kryteria o których mowa w art. art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT (czyli pojazdu samochodowego, którego cechy konstrukcyjne wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, uprawniającego do pełnego odliczenia VAT). Podatnik uzyskał stosowne zaświadczenie i wpis w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.

Zainteresowany powziął wątpliwości czy w takim przypadku miał on prawo do pełnego odliczenia VAT również przed przeprowadzeniem takiego badania. Jego zdaniem tak, ale na wszelki wypadek postanowił zapytać o to fiskusa.

Dla fiskusa ważna data badania

Organ podatkowy uznał zgoła co innego. Jego zdaniem zrealizowanie prawa do pełnego odliczenia VAT od takiego samochodu uzależnione jest od terminu uzyskania zaświadczenia oraz adnotacji w dowodzie rejestracyjnym. W związku z tym podatnik ma prawo do odliczania pełnej kwoty podatku VAT począwszy od dnia, w którym uzyskał odpowiednie zaświadczenie z okręgowej stacji kontroli pojazdów na podstawie którego dokonano odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Natomiast do tego dnia przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT w wysokości 50% kwoty podatku naliczonego określonego na fakturach dokumentujących nabycie tego samochodu i innych towarów i usług związanych z użytkowaniem i eksploatacją samochodu.

WSA – zaświadczenie tylko potwierdza prawo a nie je warunkuje

Z podejściem fiskusa nie zgodził się WSA w Krakowie w przytoczonym wyżej wyroku. Zdaniem składu sędziowskiego warunkiem zastosowania pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego jest spełnienie określonych cech konstrukcyjnych pojazdu, które potwierdza badanie techniczne, przy czym istnienie tych cech konstrukcyjnych jest kryterium obiektywnym, a badanie techniczne to wymóg jedynie formalny, dowodowy, potwierdzający ich istnienie, ale nie samoistnie kreujący prawo do odliczenia.
WSA zauważył też, że wymogi formalne określone w przepisać (takie jak np. przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego) nie mogą naruszać zasady proporcjonalności, zgodnie z którą legalność środków nakładających ciężary finansowe na przedsiębiorców uzależniona jest od tego, że środki te będą właściwe i konieczne dla realizacji celów, do których zmierza zgodnie z prawem dana regulacja, przy czym, jeżeli istnieje możliwość wyboru spośród wielu właściwych środków, należy stosować najmniej restrykcyjne oraz czuwać nad tym, aby nałożone ciężary nie były nadmierne w stosunku do zamierzonych celów. Skoro zaś cechy konstrukcyjne pojazdu wskazują, że może on być wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej należy przyjąć, to dodatkowy obowiązek w postaci wykonania dodatkowego badania technicznego ma na celu jedynie umożliwienie podatnikowi wykazanie spełnienia wymagań ustawowych co do konstrukcji takiego pojazdu, a nie jest warunkiem dającym uprawnienie do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z tym pojazdem.

„(…) Potwierdzenie cech konstrukcyjnych pojazdu, które wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą wydane przez stację kontroli pojazdów powinno być traktowane jako środek dowodowy do wykazania wymaganych cech pojazdu, a nie jako warunek, którego niespełnienie powoduje pozbawienie podatnika prawa do pełnego odliczenia podatku od towarów i usług. (…)” - czytamy w wyroku.

W podobnym tonie wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 7 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 965/16 czy w wyroku z dnia 10 października 2019 r., sygn. akt I FSK 1492/17. Niestety organy podatkowe w dalszym ciągu nie chcę pogodzić się ze stanowiskiem sądów.