Ordynacja podatkowa: wady i zalety nowelizacji

Przeczytaj także: Zmiany w Ordynacji korzystne dla podatników?

Zmiany korzystne

1) Wstrzymanie wykonania decyzji

Projekt jako zasadę wprowadza brak wykonalności decyzji urzędu skarbowego wymierzających podatek (decyzji I instancji).

To bez wątpienia korzystne rozwiązanie. Jednak ze względu na ilość wyjątków od tej zasady, może być ona postrzegana tylko za „hasło”, a nie normę prawną. Decyzja organu I instancji będzie wykonalna po nadaniu jej „rygoru natychmiastowej wykonalności”. Nadanie rygoru jest natychmiast wykonalne.

Uwaga: Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności jest uzależnione co prawda od istnienia obawy nie wykonania decyzji ostatecznej, ale ilość oraz rodzaje przypadków uzasadniających taką obawę są rozbudowane i pozostawiają zbyt duży luz decyzyjny urzędowi skarbowemu, a więc i dowolność działania. Jedną z przyczyn nadania tego rygoru jest obawa przedawnienia zobowiązania podatkowego. Praktyka organów wskazuje, że z reguły wszczynają postępowanie, gdy do przedawnienia pozostaje około 1-2 lata. Czas postępowań podatkowych przed organem I i II instancji pokazuje zaś, że zawsze ten argument może być podniesiony w celu nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Decyzje ostateczne (od których nie przysługuje odwołanie) są z mocy samego prawa natychmiast wykonalne. Przepisy utrzymują dotychczasowe rozwiązania z (nieistotnymi) modyfikacjami umożliwiającymi wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej. Warunkiem jest złożenie zabezpieczenia, które zostanie przyjęte przez organ. Połączenie wstrzymania wykonania decyzji z zawieszeniem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego spowoduje, że urzędy będą częściej korzystać z tej możliwości (dotychczas nie korzystały i odmowę uzasadniały przedawnieniem zobowiązania podatkowego). Wstrzymanie z urzędu w związku z ustanowieniem zabezpieczenia rzeczowego (hipoteka, zastaw) będzie w dalszym ciągu fikcją w związku z czasem trwania takiej procedury (kilka miesięcy) i z reguły wcześniejszym wszczynaniem egzekucji.

Zmiany powinny raczej polegać na zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w czasie postępowania podatkowego np. maksymalnie przez okres 2 lat oraz wprowadzeniem generalnej zasady braku wykonalności nieostatecznych decyzji. W przeciwnym przypadku wszczynanie egzekucji będzie tylko sposobem przerwania biegu terminu przedawniania i umożliwieniem dalszego prowadzenia postępowania.